Non Ti Muovere

Als zijn tienerdochter een ongeval met haar brommer heeft en een hersenoperatie moet ondergaan, denkt chirurg Timoteo met gemengde gevoelens terug aan de periode rond haar geboorte. Ook toen moest het leven gered worden van iemand die hij doodgraag zag: Italia, zijn minnares. Die twee verhalen maken de hoofdbrok uit van dit Italiaanse pareltje, dat heel subtiel is vormgegeven én geacteerd -een dikke aanrader voor wie de harde psychologie aankan in deze mierzoete kersttijden.

Sergio Castellitto, die een bijrolletje als professor speelde in het knappe L'Ultimo Bacio, adapteerde het bekroonde boek van zijn vrouw, regisseerde het scenario en won een nationale acteerprijs voor de hoofdrol die hij erin neerzet. Een onthutsend sterk getransformeerde Penelope Cruz, zijn tegenspeelster, won (in Italië!) als beste actrice en reef bovendien een European Film Award binnen, die van het publiek voor de beste actrice. Niet evident - het verrast ons zelfs enorm - maar dat is dik verdiend.

Cruz is onherkenbaar toegetakeld: groteske make-up, mankende kippenpootjes en zwarte tanden. Hoewel u nu al zucht dat acteurs zichzelf veel te graag lelijk maken om complimentjes te krijgen, helpt het haar duidelijk een bijzonder rauwe prestatie neer te zetten. Italia, een vereenzaamde jonge vrouw die in het verleden had te lijden onder een misbruikende vader, is een masochistische straatkat die snakt naar aandacht en warmte -zo iemand die het ruwe, passieloze geneuk van dokter Timo voor lief neemt. Timo raakt echter steeds meer gefascineerd door de simpele ziel, tot en met het punt waarop hij beslist voor haar zijn vrouw te verlaten. Maar daar steekt, niet voor het laatst, het lot een stokje voor.

Bijzonder knap is het, hoe details aan de rand van het beeld de kleine kantjes van (neven-) personages tonen en hoe de prent visueel blijft verrassen. Don't move is zonder groots uit te pakken, op een spetterende manier in beeld gezet. Het is haast maniakaal, hoe verzorgd de vormgeving is -geen sinecure, want een dergelijk, extreem eerlijk verhaal dat ook de harde kanten van haar personages toont, wordt vaak in een niet erg oogvriendelijk Dogma-stijltje gegoten. Dat gebeurt hier niet, tot jolijt van de kijker. 'Don't Move' staat visueel in de lijn van de hedendaagse, verzorgde arthouse-Eurofilm-op-pellicule. Maar het soort beeldgebruik dat in die films vaak maniëristisch overkomt (eensklaps zie je personages vanop de rug, terwijl ze naar een zeebranding staren: woohoo, thematiek!) wordt hier wél bijzonder bevredigend aangewend. Het beeld van dokter Timo aan de branding, die terwijl zijn mooie vrouw in de zee ploetert in het zand 'ik heb een vrouw verkracht' geschreven ziet staan, met daarbovenop de donkere stem van Leonard Cohen, is er één om nooit meer te vergeten. Ook Terence Trent D'Arby's 'Sign Your Name' glijdt overigens bijzonder goed geïntegreerd over de beelden.

Je zult het altijd zien als één persoon de prent schrijft, regisseert en erin acteert: er kon gerust nog het één en ander zijn weggeknipt uit deze meer dan twee uur durende saga. Het eind breekt qua sfeer behoorlijk met het harde, rauwe, bijzonder verzorgd in beeld gezette eerste anderhalf uur film. Daardoor val je van de verwondering in de verveling. Maar het leeuwendeel van 'Don't move' is zo stevig en eerlijk, dat we niet anders kunnen dan deze Europese film aan te bevelen bij iedereen die dit leest. Zo bijvoorbeeld: bij het gros der Belgische en Nederlandse filmmakers. Want als Vincent Bal, Patrice Toye, Frank Van Passel, Felix Van Groeningen, Dominique Deruddere, Dorothée Van Den Berghe of zo deze prent hadden gemaakt, dàn zou je nogal eens beweging zien bij het binnenlandse filmjournaille -óók bij K.U.T.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de