Rosenstraße

Genre: Historisch | Duur: 2u16 | Release: 14 Januari 2004 | Land: | Regie: Margarethe von Trotta | Cast: Katja Riemann, Maria Schrader, Jürgen Vogel, Fedja Van Huêt, Jan Decleir, Thekla Reuten

Duitsers en cinema: zal het ooit nog iets worden? Na de glorieuze jaren '20 met meesters als Lang, Murnau en Pabst, bleef het zo'n 40 jaar stil, tot plots ene Rainer Werner Fassbinnder zich als leider van de Neue Deutsche Welle profileerde. Op 10 juni 1982 eindigde deze heerschappij van de Duitse art house film, met de zelfmoord dieses großen deutschen Namens.



De regisseuse van "Rosenstraße", Margerethe von Trotta, stalt uit de tweede en laatste glorietijd der Duiters. Ze heeft meegespeeld in een all time classic uit 1977, "Bierkampf", en ook in twee Fassbinder-films ("Warum läuft Herr R. Amok?" en "Warnung von einer heiligen Nutte"). Zelf heeft ze in die gloriedagen één meesterlijke film kunnen maken: "Die verlorene Ehre der Katherina Blum", maar buiten deze ene triomf en enkele gelukkige voorvallen als actrice, kan ze ons niet echt charmeren.



Waar die glorie naartoe is, blijft een raadsel, maar in ieder geval niet naar "Rosenstraße": het is een film die kant noch wal raakt. Ruth, een joodse vrouw, maakt een traditionele rouwperiode door. Met alle haast extremistische kantjes die daarmee gepaard gaan: men mag bijvoorbeeld 7 dagen niet in de spiegel kijken, zichzelf 30 dagen niet scheren of gaan werken. Op de begrafenis, zowel als bij de familiale bijeenkomst is een mysterieuze, onbekende vrouw aanwezig, die meer lijkt te weten over de geschiedenis van de rouwende moeder. Haar dochter wil het mysterie voor eens en voor altijd oplossen en trekt naar Berlijn om er het fijne van de zaak te onderzoeken.



Daar komt ze terecht bij een 90-jarige vrouw, Lena Fischer, die 'de week van de Rosenstraße' beleefd heeft. In die straat was een transitgevangenis, waar Joden uit een zogenaamd gemengd huwelijk moesten wachten op hun deportatie. Hun vrouwen trachten de nazi-duitsers onder druk te zetten om hun joodse mannen vrij te laten, maar aanvankelijk stootten de vrouwen enkel op harteloze Nazi's.



De reddende engel komt als Lena Fischer en de kleine Ruth eenmaal op het toneel verschijnen. Dankzij Lena's adellijke connecties en de contacten van haar broer met de legertop, worden de mannen amper een week later vrijgelaten.



Dit waar gebeurde, maar desondanks ongeloofwaardige verhaaltje wordt ons gepresenteerd in een zeer slechte beeld- en acteursregie (denk terug aan Charlton Heston van Ben Hur), tranerige sentimentaliteiten worden niet uit de weg gegaan en haast nooit is W.O. II zó slecht in beeld gebracht. Als men niet continu bezig was over Jodendeportatie, het Oostfront en aanverwanten zou je zelfs niet weten dat het oorlog is op het scherm. Er is een volledig gebrek aan sfeervorming, niet enkel in het Duitsland van 1943, maar ook in het New York van 2004 lijkt het amper of er iemand gestorven (of gesneuveld) is. Normaal gezien zou men bij rouwperiodes eindeloos veel zwart verwachten of toch minstens een regenbui, maar alles blijft bij het oude en ziet er zeer vrolijk uit. Je zou dan kunnen hopen op een arty antithese tussen uiterlijk beeld en innerlijke levenswereld, maar zelfs een trucje, dat zo eenvoudig lijkt, beheerst Von Trotta niet (meer).



De dweperige muziek (versterkt door de piano-begaafde Lena), de Heston-acteertechnieken, de waanzinnig slechte en overroepen plot (hét bewijs dat de Duitsers het beste over hun eigen oorlogen zwijgen), de algemene absentie van emotie en het volledige wegblijven van enige empathie bij de toeschouwer zijn allemaal bewijsstukken in het voordeel van de aanklager. "Rosenstraße" is een slechte film. Deze oorlogsprent bewijst nogmaals dat films als Good bye, Lenin! de uitzondering zijn en dat Duisters al lang niet meer weten wat aan te vangen met een camera, een script of een troep acteurs. Zelfs Tom Tykwer (Lola Rennt), die de hoop deed rijzen een nieuwe Fassbinder te worden, bleek ijdele leegte.



Verspil hier je geld niet aan en ga een andere, betere, (niet-Duitse) film zien. Je zal jezelf vervloeken na een tergende 135 minuten dat je hier zoveel geld aan hebt uitgegeven. Duitsland, de oorlog en zijn slachtoffers verdienen beter dan dit.