Oscars 2005: vooruitblik
In Los Angeles werden onlangs de nominaties van de 77e Oscaruitreiking bekend gemaakt. De lijst wekt weinig beroering. Enerzijds omdat de films die met het grootste deel van de nominaties aan de haal gingen, voor de verandering een keer niet voor polarisatie zorgen onder filmliefhebbers (zoals bv. Titanic, A Beautiful Mind maar ook Lord of the Rings), anderzijds omdat de lijst met films die in aanmerking leken te komen, bijzonder klein is, zodat heel wat producties een deel van de koek kregen. K.U.T. werpt zijn licht op de nominaties in de belangrijkste categorieën. Beste Film Zoals verwacht, en ook terecht, is Martin Scorsese's The Aviator genomineerd in de belangrijkste categorie - en daarnaast ook nog eens in 10 andere, wat hem de recordhouder van dit jaar maakt - maar er is sterke concurrentie: Clint Eastwood is amper een jaar na het succes van Mystic River (waarvoor hij eveneens genomineerd werd) al terug met het naar verluidt steengoede Million Dollar Baby. Ook Alexander Payne bereikt na een aantal kleinere successen als Election en About Schmidt de A-list, met een nominatie voor het nogal aparte Sideways. Een nominatie voor een brave film als Finding Neverland zouden we normaal niet toejuichen, maar ook wij vonden de film best sympathiek. Vijfde in het rijtje is Taylor Hackford's klassieke biografie Ray: weinig bijzonders, maar net het soort film dat The Academy wel bevalt. Hadden wij iets in de pap te brokken gehad, dan had Eternal Sunshine of the Spotless Mind ook in dit rijtje gestaan, maar ongetwijfeld neemt deze parel teveel bochten om in de smaak te vallen van de bejaarde leden van The Academy. Het abortusdrama Vera Drake, de interessante biopic Kinsey, het wrede oorlogsrelaas Hotel Rwanda en het relatiedrama Closer waren ook kanshebbers, maar grepen naast deze nominatie. Ons oordeel: Wij gunnen The Aviator het goud, maar Million Dollar Baby mag niet worden onderschat. Beste regisseur In deze categorie - die in plaats van 'Best Director' vanaf dit jaar 'Best Achievement in Directing' heet - duiken de regisseurs van de genomineerde films op, zij het dan op Marc Forster (Finding Neverland) na. Er is ieder jaar wel een filmmaker die wel zijn film genomineerd ziet, maar niet zichzelf. Blijven dus over: Scorsese, Eastwood, Payne en Hackford. De vijfde plaats is voor een Brit, de onverwoestbare Mike Leigh voor Vera Drake. Vijf cineasten die doorgaans goed werk leveren (OK, Hackford maakte An Officer and a Gentleman en Proof of Life, maar ook Dolores Clairborne en The Devil's Advocate). Tegen hun nominatie hebben we dus niets in te brengen. Dit is dan ook een categorie waarin het aantal verdienstelijke kandidaten bedroevend laag ligt. Ons oordeel: Nu kan men Scorsese écht niet meer negeren, maar The Aviator is natuurlijk niet echt zijn film, dus wacht men misschien liever nòg een jaartje. Eastwood is graag gezien en zou wel eens een tweede Oscar kunnen winnen, na Unforgiven (1992) Beste acteur De enige categorie die spannend te noemen viel, want er waren heel wat kanshebbers dit jaar. DiCaprio wordt eindelijk weer erkend (zijn vorige nominatie dateert al van 1994!) en heeft de nominatie zeker verdiend voor The Aviator. Zijn tegenspeler uit What's Eating Gilbert Grape, de film die hem die eerste nominatie opbracht, is nu zijn concurrent: Johnny Depp, éindelijk ernstig genomen en vorig jaar voor het eerst genomineerd, wordt door The Academy nu goed in het oog gehouden en we vermoeden dat er na Finding Neverland nog wel wat Oscarnominaties zullen volgen. Derde kanshebber is Jamie Foxx, die fenomenaal is in Ray, en ook als Beste Acteur in een Bijrol werd genomineerd voor Collateral. Een twééde zwarte genomineerde (ja, ze menen het sinds een aantal jaar blijkbaar echt met de waardering voor zwarte acteurs) is vrij onverwacht Don Cheadle geworden, die de hoofdrol speelt in Hotel Rwanda en die u ongetwijfeld ook kent uit Ocean's Eleven, Traffic, Out of Sight en Boogie Nights. Vijfde in het lijstje is Clint Eastwood geworden, die daarmee de plaats afsnoept van Liam Neeson (Kinsey), Paul Giamatti (Sideways), Javier Bardem (Mar adentro), Kevin Bacon (The Woodsman) en natuurlijk - o wat jammer! - Jim Carrey voor Eternal Sunshine. Ons oordeel: Foxx is zeer populair en leverde schitterend werk, maar ook hier is Eastwood een geduchte tegenstander - en trouwens de enige die al een Oscar heeft gewonnen, zij het dan als regisseur. DiCaprio maakt ook een grote kans. Depp en Cheadle zijn alvast zeker met lege handen naar huis te gaan. Beste actrice Het aantal gegadigden in deze categorie was zo klein, dat niémand zelfs maar 5 actrices kon noemen die hier zouden staan pronken. Of je kwam al terecht bij Uma Thurman (Kill Bill 2) of Nicole Kidman (Birth of Dogville), wiens nominaties eigenlijk onwaarschijnlijk leken. Men noemde zelfs al Julie Delpy (Before Sunset) en Julia Roberts (Closer), bij gebrek aan inspiratie. Dat komt omdat zowat alle nationale en internationale filmprijzen tot nu toe steeds naar de drie zelfde actrices bleken te gaan; Annette Bening, (voor haar naar verluidt wel sterke rol als diva in Being Julia), Hilary Swank (goed gecast in Million Dollar Baby, won al een Oscar voor Boys Don't Cry) en de Britse Imelda Staunton (subliem in Vera Drake). Daar kwam dan gelukkig ook Kate Winslet bij (niet voor Finding Neverland, maar voor Eternal Sunshine!), en de vijfde naam in de lijst leek uit de lucht komen te vallen: Catalino Sondino Moreno, een totaal onbekende 24-jarige Colombiaanse, die genomineerd werd voor haar eerste en tot nu ook enige film, Maria Full of Grace. Wat moet je daarvan denken? Dat The Academy zoiets wel eerder heeft gedaan. Vorig jaar pronkte de naam van de 14-jarige Keisha Castle-Hughes (Whale Rider) ook geheel onverwachts op de lijst. Ons oordeel: Staunton, niet zo heel bekend uit allerlei Britse films en series, won al vele harten met een warme vertolking, maar Swank en Bening, een echte Hollywoodqueen, staan even sterk. Winslet maakt weinig kans, maar is al wel al voor de 4e keer genomineerd in 10 jaar tijd. Enige zekerheid is dus dat het zeker niet ons Catalino wordt, hoewel zij wel al de Gouden Beer won in Berlijn. Spannend dus. Beste buitenlandse film Wat??? Geen De Zaak Alzheimer? Komaan, laat ons realistisch blijven. Jef Geeraerts' roman bood nu niet meteen stof voor het soort (vaak humanistische) films die in deze categorie onderdak vinden. Wel verrassend is dat het zo geprezen House of Flying Daggers, dat al sinds zijn release een kanshebber op een Oscar genoemd werd, ook niet werd genomineerd! Wie zijn dan wel bij de elite? Der Untergang (Duitsland), Mar adentro (Spanje) en de bij ons nog te verschijnen Les Choristes (Frankrijk), As in Heaven (Zweden) en Yesterday (Zuid-Afrika). Ons oordeel: Mar Adentro mag dan wel Spaans zijn, het is een vrij typische Hollywoodfilm. Anderzijds kan The Academy in een poging zijn sérieux te willen onderstrepen, stemmen voor Der Untergang. Beste mannelijke bijrol Zoals gezegd kreeg Jamie Foxx twee nominaties in één jaar, een eer die in het verleden vooral actrices overkwam, aangezien die minder concurrentie hebben (Julianne Moore, Holly Hunter en Sigourney Weaver zijn recente voorbeelden). Of hij in Collateral nu echt zo verbluffend goed was, valt te bediscussiëren maar het maakt wel dat er ook in deze categorie twee zwarte genomineerden zijn. De tweede is immers ouwe getrouwe Morgan Freeman (zijn 4e nominatie sinds 1988, maar nog nooit gewonnen), voor zijn rol in Million Dollar Baby. Daarnaast verdiende ook de Brit Clive Owen zijn nominatie, want hij was ijzersterk in Closer. Ook Alan Alda, al in de filmwereld actief sinds de jaren '60, kreeg zijn allereerste nominatie, voor zijn rol als gewiekste senator in The Aviator. En tenslotte is er de lang besproken nominatie voor Thomas Haden Church, een 44-jarige acteur uit heel wat minderwaardige films, van wie we tot voor Sideways ook nog nooit hadden gehoord. Ons oordeel: Haden Church won al zowat alle andere filmprijzen en maakt dus de grootste kans. Maar Freeman is al oud en moet zo stilaan ook eens beloond worden? Beste vrouwelijke bijrol Ook hier zorgt Sideways voor een verrassing: de al lang tot B-actrice gereduceerde Virginia Madsen (zus van Michael Madsen en even beroemd toen ze in 1990 in 'The Hot Spot' meespeelde) is weer helemaal terug en won al heel wat filmprijzen voor deze rol. Haar belangrijkste concurrente is Natalie Portman, die wij ook zeer graag zagen strippen in Closer. Ook Cate Blanchett was schitterend als Katherine Hepburn (de recordhoudster onder de Oscargenomineerde acteurs) in The Aviator, terwijl ook de meer dan verdienstelijke Laura Linney goed werk leverde in Kinsey. De vijfde plaats is ook hier weer een verrassing: de zwarte Britse Sophie Okonedo, vrij onbekend maar stevig acterend in Hotel Rwanda. Ons oordeel: Madsen zou wel eens een nieuwe hotspot kunnen bereiken (ze is nu al gecast als de vrouw van Harrison Ford in een nieuwe film), maar Portman is één brok zuiver acteertalent die zeker een Oscar verdient. Maar dat kun je eigenlijk ook van Blanchett zeggen. Ook hier dus een spannende competitie. En Verder: Een heel opvallende afwezige onder de genomineerde films is Fahrenheit 9/11, die in de ogen van The Academy blijkbaar zekere kwaliteiten mist - wat eigenlijk ook wel klopt. En we zijn uiteraard ook héél blij met de beperkte waardering voor The Passion of the Christ, want Mel Gibson zag zichzelf ongetwijfeld al genomineerd als regisseur. Zijn film moet het stellen met nominaties voor fotografie, make-up en muziek. Tot slot schreeuwen we nog onze vreugde uit om de nominatie van Eternal Sunshine in de categorie Beste Scenario, en merken we op dat de lijst van Beste Animatiefilm onbegrijpelijk genoeg ook Shark Tale bevat. In de nacht van 27 op 28 februari kunt u zelf vaststellen of DiCaprio en Winslet hun King-of-the-World-moment herbeleven met elk een Oscar in de hand (helaas, romantische zielen, dit toeval is wel erg onwaarschijnlijk), en kunt u zich, net als ons, doodergeren aan de irritante master of ceremony: het is namelijk de onuitstaanbare komiek Chris Rock (Bad Company) die met zijn misselijkmakende bakkes de show mag aan elkaar lullen.