Dit was 2017
Na alweer twaalf maanden op onze favoriete plek doorgebracht te hebben - de bioscoopzaal - wordt het tijd om een balans op te maken. Wat bracht 2017 ons als filmjaar?
ARM VLAANDEREN
2017 bleek vooral voor de Vlaamse film slecht nieuws, zo bleek uit de bezoekcijfers. Er werden afgelopen jaar zo’n 20 Vlaamse producties hoopvol de wereld in gestuurd, maar op enkele uitzonderingen na vallen die helaas allemaal te klasseren onder ‘verdienstelijk’ of erger, ‘slecht’.
Het soort ongeïnspireerde troep dat in die laatste categorie hoort, krijgt hier weinig aandacht. Ook wij gingen niet kijken naar F.C. De Kampioenen 3, Bad Trip, Alleen Eline, Verborgen Verlangen, H.I.T.-De Romeo’s of K3 Love Cruise. Sprakeloos zagen we dan weer wel, en we zijn er nog steeds, tja, sprakeloos van. Het Tweede Gelaat was een pak minder rampzalig maar echt een topfilm kan je dit niet noemen.
Wellicht horen de makers van de films die we ‘verdienstelijk’ durven noemen niet zo graag dat we hun films maar zo-zo vinden. We zien in de meeste gevallen degelijk vakwerk maar zelden iets vernieuwend, verrassend of diepgravend. Dode Hoek, My First Highway, Façades, Cargo, Zagros, Insyriated, Vele Hemels, Le Fidèle, Le Passé devant Nous en Souvenir konden ons in diverse mate boeien, maar nergens zaten voldoende weerhaakjes aan. En dan elkaar maar Ensors geven - zinloze, incestueuze bekroningen in meer categorieën dan er kandidaten zijn.
De grote uitzondering, die ene Vlaamse productie die van lef, intelligentie, creativiteit, vernieuwing en indringendheid getuigt, vind je in onze TOP 10.
GEMIST
Onze Kutredactie leeft in het donker maar heeft nu en dan ook slaap nodig. Ook het voorbije jaar kwamen we dus handen te kort om onze lezers het volledig bioscoopaanbod te kunnen bieden. Wellicht hebben we dus wel wat prima films gemist, zoals The Lost City of Z, Lady Macbeth, I’m Not Your Negro, The Big Sick, Una mujer Fantástica, Maudie, Detroit, Loving Vincent, Django, L’Amant Double en Visages, Villages. Allemaal producties die met zekere aanbevelingen kwamen. We misten overigens ook Baywatch, Transformers: The Last Knight, Geostorm, The Hitman’s Bodyguard en The Emoji Movie, maar laat die gerust voor zichzelf spreken.
Meen je overigens zelf vaardig films te kunnen recenseren, laat je dan gerust horen en vervoeg onze redactie.
TEGENVALLERS
Ons Twitteraccount was een tegenvaller, om even off topic te gaan. Of de manier waarop Facebook verhindert dan onze berichten in jullie feed terechtkomt - tenzij we betalen. Als niet-gesponsorde, reclamevrije website zijn deze kanalen voor ons nochtans bijzonder zinvol.
Er vallen daarnaast bedenkelijke films genoeg te noemen uit het voorbije jaar. Maar daar hadden we in veel gevallen ook gewoon niets van verwacht. Veel teleurstellender zijn die releases waar je lang naar uitkeek maar die als een dode massa van het witte doek bleken te druipen. Geenszins bedankt dus, Terrence Malick (Song to Song), Tomas Alfredson (The Snowman), Jordan Vogt-Roberts (Kong: Skull Island), James Ponsoldt (The Circle) en Todd Haynes (Wonderstruck) om ons op basis van jullie eerder werk, machtig bronmateriaal of geweldige trailers vruchteloos te laten hopen op een grandioze film.
MEEVALLERS
Soms krijg je dan weer net meer dan verwacht! Spider-Man: Homecoming was een heel aardige superheldenfilm, Wonder Woman al evenzeer, Patriot’s Day best spannend en Dode Hoek lang niet slecht. Zelfs The Dark Tower was, hoewel allesbehalve foutloos, lang niet de voorspelde ramp – wat de film nu ook weer niet aanbevelenswaardig maakt natuurlijk.
DE NET NIET TOP 10
Het samenstellen van een top 10 vraagt overleg en consensus. Er zijn altijd films die we echt weten te appreciëren maar die de top 10 niet halen. Dat zijn soms betere arthouseproducties als Tarde para la ira, Wind River, The Beguiled, Jupiter's Moon, Cargo of Le Fidèle. Maar dat kunnen ook meer dan degelijke Hollywoodproducties zijn, als Logan, Life, War for the Planet of the Apes, Hidden Figures, Baby Driver, It en zelfs Atomic Blonde. En T2: Trainspotting mag de verwachtingen misschien niet waar gemaakt hebben, ook die heeft ons in 2017 aangenaam verrast en verdient een eervolle vermelding.
Emotionele argumenten werden afgewogen tegenover artistieke merites. Moet cinema een beleving zijn, escapisme, entertainment? Of willen we emotionele impact, reflecties over het leven, beschouwingen over la condition humaine? Liefst van alles wat eigenlijk. Dus laat onze top 25 vooral de diversiteit van cinema fêteren en de luxe in de verf zetten die de cinemaliefhebber heeft om in zoveel verschillende stijlen, genres en verhalen mee te gaan.
Het beste van 2017:
25. Silence
24. Thelma
23. Brimstone
21. Coco
20. American Honey
19. Jackie
17. You Were Never Really Here
16. Good Time
15. 120 battements par minute (BPM)
13. Get Out
12. Your Name
11. The Killing of a Sacred Deer
10. mother!
Niet over de hele lijn als superieure cinema te benoemen, maar ontegesprekelijk de meest spraakmakende, gedurfde en experimentele mainstreamfilm die er dit jaar te zien was. Darren Aronofsky's metaforische, multi-interpreteerbare mindfuck is ongemakkelijke, polariserende, desoriënterende en makkelijk als betekenisloos te bestempelen cinema, maar tegelijk ook een visueel overrompelend, stilistisch uitdagend en roesopwekkend spel met de kijker. Memorabel, zelfs al vond je er niets aan.
9. The Square
Een episodische, en soms zelfs wat onevenwichtige satire over kunst en ego, door de Zweed Ruben Östlund amusant verpakt. Met spitse en hilarische beschouwingen over de dikdoenerige kunstwereld als achtergrond, maken we het verval mee van een patserig en breedsprakerig mannetje wiens handelingen vooral om zichzelf draaien. Daaruit volgt een intelligente, droogkomische reflectie over onechte humaniteit en de knullige pogingen van de mens om zich te manifesteren. Goed voor de Gouden Palm in Cannes.
8. Loveless
Rusland zoekt naar menselijkheid en solidariteit maar stuit op kilte en isolatie. Wie is beter geschikt dan Andrei Zvyagintsev om dit ijskoude relaas over een uiteengevallen familie in beeld te brengen? In strakke en afgemeten scènes vormt zich aldus een bespiegeling over falend familieleven, een failliete samenleving. De intensiteit van de vreugdeloze taferelen kent een diep tragische hoogtepunt wanneer een 12-jarige jongen zijn ouders hoort aangeven dat hij een blok aan hun been vormt. Na afloop wandel je heel stilletjes huiswaarts. Zelfs al zou daar enkel een hond wachten, is dat lot geenszins zo beklagenswaardig als de situatie van de personages in Loveless.
Deze aangrijpende bespiegeling over dood en verlies, zorgde niet voor de meest verteerbare kijkervaring - zo ongemakkelijk nabij voel je je als kijker bij de soms hartverscheurende taferelen in dit levensechte drama. De indrukwekkende ingetogenheid en waarlijke tragiek waarmee scenarist en regisseur Kenneth Lonergan zijn verhaal opbouwt, en de meesterlijke vertolkingen van Casey Affleck, Lucas Hedges en Michelle Williams maken van Manchester by the Sea een overrompelende ervaring. Won Oscars voor Beste Acteur en Beste Scenario.
6. La La Land
F
link gehypet, en volgens sommigen onterecht, deze inventieve en aanstekelijke musical waarvan heel wat nummers zich in je oor wurmen om er zich behaaglijk te nestelen. Na Whiplash bevestigde Damien Chazelle met dit met zes Oscars bekroonde en op applaus onthaalde feest van een film, waarin een knetterende romance niettemin ook met een zekere tristesse en weemoed wordt beschouwd. Visueel snoepgoed, energieke beeldvoeringen, tot meezingen aanzettende nummers, twee geweldig op dreef zijnde acteurs en dan dat scheutje melancholie: onze favoriete cocktail noemen we vanaf nu La La Land. Here's to the fools who dream.
5. Grave
Nee, niet Grave - graf in het Engels - wel Franse rauwheid die ons omver wist te blazen. Een psychoseksueel horrordrama waarin wilddierlijk gesplatter met gepolijste symboliek gepaard gaat met als resultaat bruisende, sexy, ontmenselijkte gruwelcinema over en voor het beest in elk van ons. Dit grandioze regiedebuut van de redelijk geschifte Franse Julia Ducorneau werd dan nog eens even ontstuimig als strak in beeld gezet door onze eigen Ruben Impens. Grave appelleert aan onze verborgen instincten, en dat doet nieuw en anders.
"There's a mistake! Moonlight, you guys won Best Picture!", zo klonk het verward uit de mond van de producer van La La Land, toen die ontdekte dat de Oscar voor Beste Film die hij zonet in handen had gekregen een vergissing was en het eigenlijk dé underdog van het jaar was die met de grootste filmeer bekroond werd. Dit delicate, intieme, meesterlijk geregisseerde kleinood over emotionele isolatie en raciale en seksuele identiteit, voelt even actueel als universeel aan en wordt ons zo doorvoeld en ontwapenend verteld dat er na afloop een gat in je hart smeult. Warm en pijnlijk tegelijk.
De tweede film met Ryan Gosling in deze top 10! In handen van Denis Villeneuve wordt de sequel op de klassieker uit 1982 veel meer dan een sciencefictionspektakel. Deze bespiegeling over menselijkheid en identiteit krijgt een weemoedige, tragische ondertoon, maar is ook een orgie van atmosferische kleuren, vernuftige belichting, superieure geluiden, grootse sets en indrukwekkende effecten. Dit is niet zomaar cinema maar een beleving, een aan het artistieke grenzende ervaring, een film die je niet alleen ziet, maar ook voelt. Een grootse triomf die helaas in zijn thuisland helaas niet het kassucces werd dat er van verwacht werd.
2. Dunkirk
Elke film van Christopher Nolan heeft zich altijd al in onze top 10 weten te wurmen, en dat is echt niet bewust. Maar de man maakt nu eenmaal films waar je niet om heen kan en die telkens weer verbluffen. Dunkirk is even intelligent als entertainend, maar is als epische oorlogsprent vooral meer dan zomaar een blockbuster. De knappe vertelstructuur, de magistrale fotografie, de bezwerende score van Hans Zimmer maken er een sensorische beleving van, waarin stiltes meesterlijk gedoseerd even effectief blijken als grootse actiescènes om een verbluffend gevoel van authenticiteit op te roepen.
1.. Home
Een Vlaamse film op nummer één, dat we dat nog mogen meemaken. Met daadkracht en lef is Fien Troch er in geslaagd ongemakkelijke, harde cinema af te leveren, die op grandioos subtiele wijze de leefwereld van jongeren binnendringt en die met een ijzersterk gevoel voor sfeer en visuele allure in beeld te brengen. De jonge cast - allemaal debutanten - zorgt met een enorme naturel voor een uiterst geloofwaardige, indringende, subtiele kijk op communicatie tussen ouders en kinderen en op het moeizaam zoeken naar een rol in het grote theaterstuk van het leven. Met een bloedmooie soundtrack onderstreept Johny Jewel de emotionele staat van de protagonisten.
Dit een een productie van torenhoog niveau die zijn Vlaams-zijn achter zich weten te laat. Waarom kunnen zo weinig fimmakers van bij ons dit? Troch heeft duidelijk keihard gewerkt, is creatief en experimenteel, wordt omringd door ander talent, beschikt over een gelaagd, van échtheid zwellend scenario, heeft goede smaak en kent wat van film. Durven we stellen dat het gros van de Vlaamse filmmakers op één of meerdere van die criteria gebuisd is?