Nieuwe namen - 2012

Jessica Chastain, Michael Fassbender, Emma Stone, Nicolas Winding Refn, ... het zijn maar enkele van de namen die we hier vorig jaar vermeldden. Nu we een jaar later zijn, kunnen we vaststellen dat de meeste van deze entertainers (maar eigenlijk niet allemaal!) intussen in min of meerdere mate bij een breed publiek bekend geraakt zijn. 

Ook het komende filmjaar zal het grote publiek kennis laten maken met gezichten en talenten die hen nog niet eerder waren opgevallen. K.U.T zet even op een rijtje wie u als filmliefhebber volgend jaar beslist zal kennen.

BENEDICT CUMBERBATCH

Liefhebbers van het betere televisiedrama kennen deze 35-jarige Brit zeker van de serie Sherlock, een moderne versie van de verhalen van Arthur Conan Doyle. In oktober was Cumberbath te gast op het Gentse filmfestival, naar aanleiding van de film Tinker Tailor Soldier Spy. In deze excellente thriller schittert de man naast onder andere Gary Oldman, Colin Firth en John Hurt. In diezelfde periode kan je hem ook aan het werk zien in War Horse van Steven Spielberg. Met de daaropvolgende rollen zal er pas helemaal sprake zijn van een doorbraak. In The Hobbit leent de flegmatieke acteur zijn stem aan zowel slechterik Sauron als de draak Smaug, om vervolgens nog een keer het kwaad te veruitwendigen in Star Trek 2. Hollywood kiest wel vaker Briten als malafide antagonisten en in de meeste gevallen komt dat de carrière van de betreffende acteur zeker ten gunste.

JOEL EDGERFTON

De 37-jarige Australiër met een nogal kenmerkende blik in de ogen staat al een tijdje op de rand van een doorbraak. In 2011 had hij een opvallende bijrol in het weinig geziene Animal Kingdom, dat ondanks de lovende kritieken in ons land rechtstreeks op dvd verscheen. Ook Warrior, waarin Edgerton naast Tom Hardy en Nick Nolte staat, vond in ons land geen publiek. In zijn thuisland bleef de film eveneens onder de radar, net als de remake van The Thing. Edgerton, die ook de leuke komedie Kinky Boots en King Arthur op zijn cv heeft staan, maakt echter toch stilaan naam in Hollywood. In 2012 zien we hem aan het werk in de familiefilm The Odd Life of Timothy Green, maar is het vooral zijn rol in Baz Luhrmanns The Great Gatsby die opvalt, naast Leonardo DiCaprio, Tobey Maguire en Carey Mulligan. Staat ook in de steigers: Zero Dark Thirty, waarmee Kathryn Bigelow het succes van The Hurt Locker tracht te evenaren. 

BELLA HEATHCOTE

U mag gerust stellen dat u absoluut nog nooit van deze jonge Australische gehoord hebt, maar haar ogen priemen zich recht in uw hart. Al ontving ze in 2010 de Heath Ledger Scholarship, ze heeft nog geen enkele volwaardige rol op haar actief, op een korte verschijning in In Time na. Maar de drie producties waarin Heathcote in het komende jaar zal verschijnen, garanderen haar meteen een zekere status van bekendheid. Eerst is ze te zien in Dark Shadows, een veelbelovende horrorkomedie van Tim Burton, naast niemand minder dan Johnny Depp, Michelle Pfeiffer en Helena Bonham Carter. Een tweede prestigieuze film is Killing Them Softly, een misdaaddrama van Andrew Dominik (The Assassionation of Jesse James) met Brad Pitt. Vervolgens speelt ze ook nog eens de hoofdrol in Not Fade Away, de debuutfilm van David Chase, de bedenker van The Sopranos. Wees gerust, hier gaan we meer van horen.

OSCAR ISAAC

De in Guatemala geboren dertiger Isaac maakte het voorbij jaar indruk in Drive, waarin hij Standard speelde, de echtgenoot van Irene (Carrey Mulligan). Zijn onweerlegbare présence kwam daarvoor al tot zijn recht in uitstekende films als Agora, Body of Lies en Robin Hood. Zijn bedje is gespreid, want de aanbiedingen stromen intussen binnen. In 2012 zien we hem in W.E., de al verguisde tweede film van Madonna, het drama Learning to Fly, met Holly Hunter en Maggie Gyllenhaal, de Mexicaanse prent Cristiada met Peter O'Toole en Andy Garcia en de vierde Bournefilm, The Bourne Legacy. 2013 wordt nog mooier: de Coenbroers gaven Isaac een van de hoofdrollen in Inside Llewyn Davis, naast Justin Timberlake en (alweer) Carey Mulligan.

TAYLOR KITSCH

Eerlijk gezegd heeft deze kerel zijn naam niet mee, in navolging van andere populaire maar bedenkelijke Taylors als posterboy Taylor Lautner (Twilight) en zangeresje Taylor Swift. En dan nog Kitsch als familienaam?? Zijn filmloopbaan lijkt zich ook niet meteen op het winnen van een Oscar te richten, al zit hij ook wel in de geweldige serie Friday Night Lights. Een ster in wording wellicht, maar in hoeverre hier sprake is van talent, zal de tijd moeten uitwijzen. U kunt deze dertigjarige Canadese hunk alleszins aan het werk zien in John Carter, een science-fictionprent waarin hij de titelrol vertolkt, en daarna in de big-budgetproductie Battleship waarin hij samen met Liam Neeson en Rihanna tegen buitenaardse wezens strijdt. En ja, dat wordt ongtwijfeld even slecht als het klinkt. Een rol met wellicht meer vlees zien we hem vertolken in Savages, van Oliver Stone. Kitsch vertolkt een van de hoofdrollen in deze actiethriller, naast onder andere John Travolta, Benicio Del Toro en Salma Hayek. 

ELIZABETH OLSEN

De VS heeft deze 22-jarige actrice het voorbije jaar de ene na de andere prijs toegestopt, voor haar indrukwekkende vertolking in het grimmige psychologische drama Martha Marcy May Marlene, dat in oktober al op het Gentse filmfestival draaide en eind februari in onze zalen te zien zal zijn. Olsen kwam een beetje vanuit het niets en had zeker als zusje van de irritante tweeling Ashley en Mary-Kate Olsen wat vooroordelen weg te werken. Een Oscarnominatie voor Martha Marcy...  is minder waarschijnlijk, maar niettemin staat Olsen ongetwijfeld aan het begin van een mooie carrière. Later dit jaar zien we haar eerst in de thriller Silent House, daarna met Robert De Niro, Sigourney Weaver en Cillian Murphy in de thriller Red Lights en met Jane Fonda en Catherine Keener in de komedie Peace, Love and Understanding. Tegen dan moeten we haar oudere zussen echt wel vergeten zijn. 

PATTON OSWALT

De 42-jarige komiek Patton Oswalt draait al decennia mee in Hollywood, maar dan voornamelijk als scenarist, met gastrollen in televisieseries of onopmerkelijke bijrolletjes in films. Hoogtepunt in zijn carrière tot nu toe was de stem van het hoofdpersonage in Ratatouille, de rat Remy. De geweldige Jason Reitman (Juno, Up in the Air) castte Patton echter naast Charlize Theron in het bejubelde Young Adult en die vertolking is niet ongezien voorbijgegaan, in die mate dat een Oscarnominatie realistisch is. Hoe Oswalt die carrière verder zal uitbouwen, valt af te wachten, maar kijk, het moeten niet altijd jonge blondjes of posterboys zijn die de lijst van nieuw talent aanvoeren. 

ANDREA RISEBOROUGH

De dertigjarige Britse viel voor het eerst op toen ze de jonge Margaret Thatcher vertolkte in de televisieproductie The Long Walk to Finchley, waarna kleine rollen volgden in Made in Dagenham en Never Let Me Go. Na haar hoofdrol in Brighton Rock, koos Madonna haar voor een van de hoofdrollen in het reeds vermelde W.E., met Oscar Isaac en Abbie Cornish.  We zullen haar ook aan het werk zien in de thriller Resistance, de spionagefilm Shadow Dancer met Clive Owen en Welcome to the Punch met James McAvoy en Mark Strong. Het ziet er dus naar uit dat ambitieuze Riseborough binnen enkele jaren een gevestigde waarde zal zijn, in en buiten Hollywood, naar het voorbeeld van generatiegenoten als Rebecca Hall, Emily Blunt of Keira Knightley. Ze heeft iets rauw en ongepolijst maar is tegelijkertijd sexy en vrouwelijk, al zal men haar niet snel als het naïeve vriendinnetje casten. Op de Rode Loper kiest ze overigens vaak voor tegendraadse outfits. 

LEA SEYDOUX

De beminnelijke Franse zagen we het voorbije jaar al in twee opmerkelijke rollen. In Woody Allen's Midnight in Paris was ze een charmant verkoopstertje, in Mission: Impossible - Ghost Protocol een ijskoude huurmoordenares. Daarvoor speelde ze al de minnares van Oscar Isaac in Robin Hood. In feite zijn dat wapenfeiten die de 26-jarige actrice vorig jaar al op onze lijst hadden kunnen brengen, maar gezien de late release van MI4, zal het toch pas het komende jaar zijn dat Seydoux laat doorbreken. Staan op het programma: het Franse koninginnedrama Les Adieux à la reine met Diane Kruger en L'Enfant d'un haut met o.a. Gillian Anderson. Mogelijk bereikt ons ook de prestigieuze Spaans-Franse producties Mistérios de Lisboa. In 2009 schonk men Seydoux de César voor meestbelovende nieuwkomer en dat zal geen vergissing blijken.

RAFE SPALL

Zonen van bekende acteurs hebben het misschien wat makkelijker, maar uiteindelijk is het hun eigen talent waarmee ze het moeten waarmaken. 2012 zal bepalen of Rafe Spall, zoon van Timothy Spall, iets blijvend in huis heeft. Met bijrollen in Ridley Scott's Prometheus en het historische drama Anonymous, loopt hij alvast in de kijker. Daarna volgt een rol in de ongetwijfeld succesvolle boekverfilming Life of Pi. Momenteel blijft zijn beeltenis nog niet meteen hangen - Spall ziet er nogal 'gewoontjes' uit - maar tegen volgend jaar is dat voor cinefielen wellicht geen probleem meer. 

Mist u iemand? Welk nog verborgen talent denkt u te zien opduiken? Laat het ons weten op onze Facebookpagina. 

Sven De Schutter

Dit was 2011

Als filmfan kunnen we 2011 tevreden afsluiten. Er waren voldoende genoeglijke filmervaringen om het een geslaagd filmjaar te kunnen noemen al sloeg de vlam maar zelden echt in de pan. Nu we al gebrand zijn op wat 2012 brengen zal, sluiten we 2011 traditioneel af met onze redactie-top-10.

Dat leverde geen verhitte discussies op. Natuurlijk heeft ieder zo zijn favorieten. Films die met 4 sterren beoordeeld zijn, kunnen dan echter sneuvelen bij het consensus. Zo vinden Howl, Rango en Pulsar geen plaatsje in onze top. Van onze waardering is nochtans geen woord gelogen.

Er waren weinig producties die de redactie verdeelden. Veeleer kwam het voor dat bepaalde films een aantal van ons gewoon ontgaan zijn. The Kids Are All Right, Get Low, Les Géants, Habebus Papem, Les Neiges du Kilimandjaro, Simple Simon, Tomboy, The King of Devil’s Island of Simon Werner a Disparu waren allemaal de moeite waard maar gingen op in de massa. Films verdwijnen sneller en sneller uit de cinemazalen, om enkele weken later al in de dvd-rekken te liggen. Terwijl zo’n donkere zaal toch het meest geschikte decor is voor de bijzondere kijkervaring die sommige films opleveren.

Een aantal erg sterke films die onze top niet haalden, zijn Never Let Me Go, Le Gamin au Vélo, Medianeras, Melancholia ,The Adventures of Tintin, Hanna, Beginners, The Fighter, A Separation en Winter’s Bone. Ook de beste Vlaamse film in jaren, Rundskop, zagen we met spijt net uit onze top 10 vallen.

Dus uiteindelijk werden dit de beste films van 2011:

10. LA PIEL QUE HABITO

Ondanks een gebrek aan vernieuwing weet Almodovar ons moeiteloos te boeien met deze schokkende psychologische thriller die onder andere als moderne Frankenstein kan gelden. Het kitscherige en groteske loeren om het hoekje, maar net de combinatie van het frivole en dreigende maken de film een must-see. (recensie)

9. IN A BETTER WORLD

Anders Thomas Jensen aan de schrijverstafel en Susanne Bier op de regisseursstoel: opnieuw bleek het een succesverhaal, één waar dit jaar zelf een Oscarbeeldje aan verbonden was. En terecht, want de film is een adembenemend in beeld gebracht en knap geacteerd relaas over de menselijke waardigheid, het dubbelzinnige karakter van idealen en hoe wij als mens omgaan met onze emoties. (recensie)

8. INCENDIES

De zoektocht van een tweeling naar hun identiteit, doorheen het verleden van hun moeder, levert een tragisch, rauw-realistisch drama op dat door regisseur Denis Villeneuve op grandioze wijze ontvouwd wordt, inclusief schokkende plotwending. Met een topvertolking van de Brusselse Luna Azabal. (recensie)

7. THE KING'S SPEECH

Hollywood schonk zijn Oscars terecht aan dit prachtige, ontroerende drama waarin een man ondanks zijn positie het geloof in zichzelf moet vinden. Klassiek gegeven, maar piekfijn uitgevoerd, mooi vormgegeven voor Tom Hooper en met een geweldige cast, aangevoerd door de nimmer falende Colin Firth. Hartverwarmend. (recensie)

6. THE ARTIST

Je moet het maar durven, in tijden van digitaal fetisjisme een stille film op de wereld loslaten. Fransman Michel Hazanavicius ondernam deze nobele daad met groot succes. The Artist is een waardig eerbetoon aan de Golden Age van Hollywood en is dankzij zijn charme een publieksfavoriet bij uitstek, of het nu op Cannes is of bij de Oscars. (recensie)

5. HUGO

Martin Scorsese wist met deze sprookjesachtige, oogstrelende ode aan de cinema vooral de verbeeldingskracht en de inventiviteit van filmmakers te loven en slaat daarmee een brug naar die pioniersdagen van een dikke honderd jaar geleden. Een pakkende familiefilm, wie had dat ooit mogen verwachten van de man achter Goodfellas en Mean Streets? (recensie)

4. BLACK SWAN

De overgang van obsessie naar waanzin zorgt voor een uppercut van een psychoseksuele thriller waarbij kille protagonisten en huiveringwekkende fysieke manifestaties voor angstaanjagende momenten zorgen. Aronofsky ondersteunt dat met  zijn typisch vindingrijke visuele stijl en met een in dreiging toenemende versie van Het Zwanenmeer. Natalie Portman triomfeert in de beste rol uit haar carrière. (recensie)

3. WE NEED TO TALK ABOUT KEVIN

Of: hoe fileer je een moederhart? Lynne Ramsay schetst ons de verwrongen dynamiek van een gezin waarvan de zoon een psychopaat in wording is. Tilda Swinton zet een indringende vertolking neer als een hulpeloze moeder die tracht van haar duivelse zoon te houden. De  ijskoude, van symboliek doordrongen beeldtaal vormt een ontnuchterend kader. (recensie)

2. DRIVE

Ryan Gosling was dit jaar te bewonderen in tal van films, maar eentje sprong er met kop en schouders boven uit. Drive is een liefdesverklaring aan de misdaadfilms van de jaren ’60-’70, een kunstzinnig in beeld gezette genrefilm, een existentieel traktaat, …maar vooral een onvergetelijke audiovisuele tour de force. De sleutel van deze succesformule: de Deense wonderboy Nicolas Winding Refn.

1. THE TREE OF LIFE

De film die mag gaan lopen met de grootste eer dit jaar is er één die waarschijnlijk evenveel voorstanders als tegenstanders heeft. Door zijn onmetelijke ambitie, complexiteit, compromisloosheid en eindeloze stroom van metafysische gedachten, is dit geen verrassing. Regisseur Terrence Malick nodigt ons uit om samen met hem te filosoferen over niets minder dan de zingeving van ons bestaan, de eeuwigheid en het grote verhaal waar wij allemaal deel van uitmaken. De film bekijken vraagt een inspanning, maar wat je in ruil terugkrijgt is nauwelijks in woorden te vatten. Dankzij de poëtische beeldenstorm en gedachtenstroom die hij op ons loslaat, is The Tree of Life meer dan een film. Dit is een zintuiglijke belevenis, een diep humanistische en spirituele ervaring zoals we er sinds 2001: A Space Odyssey geen meer gezien hebben.

Sven De Schutter

Nieuwe namen - 2011

Wie had een jaar geleden kunnen vermoeden dat de actrice die in 2010 het meest geld opbracht, de tot voor kort schier onbekende Mia Wasikowska zou zijn? Na Leonardo DiCaprio blijkt zij volgens het zakenblad Forbes het meest lucratief geweest te zijn, dankzij haar hoofdrol in het succesvolle Alice in Wonderland. In The Kids Are All Right liet de 21-jarige Australische zich dan weer van een heel andere kant zien. Een talent om in de gaten te houden dus.

Anderen die het voorbije jaar doorbraken zijn bijvoorbeeld Carey Mulligan (An Education, Wall Street: Money Never Sleeps), Tom Hardy (Inception, Bronson) en Jesse Eisenberg (The Social Network, Zombieland).

Maar wie staat er nog zoal te trappelen om zich prominent te manifesteren? Wie worden de te ontdekken talenten van 2011? Wie zijn de Oscarwinnaars van de toekomst?  Een willekeurige greep uit het aanbod:

JESSICA CHASTAIN

Met haar bijna 30 echt een oude doos in een wereldje waarin de concurrentie van 21-jarigen meedogenloos is en men op die leeftijd vaak al niet meer op een doorbraak moet rekenen. Niet alleen zal Chastain naast Brad Pitt te zien zijn in The Tree of Life van Terrence Malick, een film waar iedere cinefiel naar uitkijkt, zowel Al Pacino als Ralph Fiennes boden haar de vrouwelijke hoofdrol aan in door hen geregisseerde films, Wilde Salome en Coriolanus respectievelijk. Minder naïef ogend dan de doorsnee Hollywoodschoonheid, zal deze Californische ongetwijfeld opvallen in het komende filmjaar. Zal verder ook te zien zijn in The Help met Emma Stone, het sinister ogende Take Shelter en The Debt met Sam Worthington. Minstens één daarvan moet dit roodharige talent laten doorbreken. 

MICHAEL FASSBENDER

Toegegeven, deze Duits-Ierse acteur heeft al zo'n staat van dienst dat de echte cinefiel hem al lang kent. Of hij na 300, Eden Lake, Hunger, Inglourious Basterds en Fish Tank écht doorgebroken is, valt echter te betwijfelen. De 33-jarige acteur beschikt niet meteen over een erg herkenbaar gezicht, maar zijn talent is onmiskenbaar. In 2011 valt er echt niet meer naast te kijken, want hij zal in minstens 5 nieuwe producties de hoofdrol vertolken. Eerst is er de Brontëverfilming  Jane Eyre, met Carey Mulligan en Judi Dench. In A Dangerous Method van David Cronenberg. speelt Fassbender de psychoanalyticus Carl Jung, naast Viggo Mortensen als Freud. Ook Keira Knightley speelt mee.

Daarna volgt het ongetwijfeld entertainende Haywire van Steven Soderbergh, met Ewan McGregor en Michael Douglas en Matthew Vaughn's X-Men: First Class. Tenslotte is het uitkijken naar Shame (waarover hieronder meer). Alleszins zal Fassbender binnen een jaar een een grote naam zijn en zullen zijn ijskoude blauwe ogen u niet meer ontgaan.

TOM HIDDLESTON

Liefhebbers van het betere tv-drama merkten de in het oog springende Brit Tom Hiddleston misschien al op in Cranford en Wallander. In 2011 verschijnt de man in maar liefst drie opmerkelijke films. Eerst is er Thor, een comicverfilming over een gevallen God. Hiddlestons tegenspelers zijn ondermeer Natalie Portman en Anthony Hopkins. Steven Spielberg koos voor zijn oorlogsdrama War Horse dan weer heel wat onbekende acteurs. Naast Hiddleston en ander jong Brits talent, spelen ook Emily Watson, Peter Mullan en David Thewlis mee. Ook in zijn derde film wordt Hiddleston omringd door grote namen: in Woody Allens Midnight in Paris zijn dat onder andere Owen Wilson, Adrien Brody, Kathy Bates, Rachel McAdams en Marion Cotillard. Hiddleston zet zijn triomftocht trouwens gewoon verder in 2012: in The Avengers herneemt hij zijn rol uit Thor en in Terence Davies' The Deep Blue Sea speelt hij de hoofdrol naast Rachel Weisz. Zijn looks, charisma en vakbeheersing zullen hem tegen dan definitief op de kaart gezet hebben.

JENNIFER LAWRENCE

De 20-jarige Amerikaanse schoonheid viel ons twee jaar geleden al op in het ingetogen drama The Burning Plain  - beloftevol noemden we haar toen. Met een zeer grote waarschijnlijkheid wordt ze binnen enkele weken genomineerd voor een Oscar, voor haar hoofdrol in het rauwe drama  Winter's Bone. Met daarnaast ook nog een rol in Jodie Foster's The Beaver - die Mel Gibson in ere moet herstellen - en de rol van Mystique in  X-Men: First Class (een prequel op de X-Men-serie) zal Lawrence dus niet aan de aandacht van de filmfan kunnen ontsnappen. Nog jong, maar zinderend van talent. Een ster in wording. 

STEVE MCQUEEN

De legendarische acteur is al dertig jaar dood, dus we hebben het over een heel andere McQueen, die als zwarte, Britse regisseur absoluut  niet te verwarren valt met de acteur. In 2008 debuteerde de filmmaker met het ongecompromitteerde, beklijvende drama Hunger. In 2011 zal McQueen naar alle waarschijnlijkheid bevestigen en als filmmaker echt doorbreken, met het confronterende Shame, een drama over de relatie tussen een seksverslaafde man (Michael Fassbender) en zijn zus (Carey Mulligan). Benieuwd wat deze energieke filmmaker nog uit zijn hoed zal toveren.

NICOLAS WINDING REFN

De 40-jarige Deense filmmaker is weliswaar al aan zijn achtste film toe, het ziet er naar uit dat 2011 hem echt zal lanceren als regisseur. Na zijn debuutfilm Pusher (en twee sequels daarop) en het goed ontvangen Fear X met John Turturro, liet Refn echt van zich spreken met Bronson. Dit origineel vertelde, gewelddadige portret van een crimineel (Tom Hardy) was zowel vormelijk als narratief verfrissend,waardoor het zeker uitkijken is naar Refn's volgende, het wellicht meer op een groot publiek gerichte, maar daarom niet meteen toegankelijke actiedrama Drive, met Ryan Gosling en Carrey Mulligan - twee acteurs die overigens zowat alle rollen lijken te gaan vertolken in 2011.

JASON SEGEL

De 30-jarige komische acteur viel op toen hij frontaal naakt ging in het verder vergetelijke Forgetting Sarah Marshall. In Knocked Up en I Love You, Man mocht hij al in de schaduw staan van bekendere acteurs als Seth Rogen en Paul Rudd. Ook in de CBS-serie How I Met Your Mother is hij een vaste komische waarde in het gezelschap. Maar het komende jaar manifesteert de man zich eindelijk op zijn eentje. Dat doet hij niet alleen met hoofdrollen in de komedies Jeff Who Lives at Home en  Bad Teacher, maar vooral als drijvende kracht - scenarist en hoofdrolspeler - achter de heropleving van The Muppets. Die moeten bij hem in goede handen zijn.

EMMA STONE

Geheel onbekend is ze al niet meer, sinds ze debuteerde in het erg leuke Superbad en het voorbije jaar de show stal in Zombieland. Maar de energieke Stone zal pas dit jaar opvallen, met een hoofdrol in de veelbelovende komedie Easy A, een rol naast onder andere Steve Carell, Ryan Gosling en Julianne Moore in Crazy, Stupid, Love, een bijrol in de romantische komedie Friends with Benefits (met Justin Timberlake) en dan voor de afwisseling ook een dramatische (hoofd)rol in The Help. Maar u kent haar misschien nu al omdat het voorbije jaar bekend gemaakt werd dat ze de vrouwelijke hoofdrol zal vertolken in de nieuwe Spider-Man. Dat zal echter pas voor 2012 zijn. Niettemin zijn haar verfrissende snoet en haar innemende charme alvast twee grote troeven. 

OLIVIA WILDE

Fans van de betere televisieseries kennen deze 26-jarige beauty misschien uit The O.C. en The Black Donnelly's, maar vooral uit het geniale House M.D., waarin ze met verve de biseksuele Thirteen speelt. Haar overstap naar het witte doek is al even gaande - ze zat zo al in Year One en is momenteel te zien in The Next Three Days met Russell Crowe, maar 2011 zal haar pas echt bij het grote publiek bekend maken. Onze redacteur was helaas niet wild van het langverwachte TRON: Legacy, maar Wilde is sowieso altijd het bekijken waard. In Cowboys & Aliens, een onwaarschijnlijke mix van western en science-fiction, zijn Harrison Ford en Daniel Craig dan weer haar tegenspelers en het komende jaar zal ze ook nog een derde keer te zien zijn in de cinema, in de komedie Butter met Jennifer Garner en Hugh Jackman. Wie haar de inwisselbaarheid en snelle vergankelijkheid toedicht van pakweg Megan Fox, zal bijdraaien eens haar effectief aan het werk gezien te hebben. Wat een charisma!

Sven De Schutter

Oscars 2011: vooruitblik

Eind februari reikt Hollywood voor de 83e keer de Oscars uit. De nominaties bevatten weinig verrassingen en zoals gewoonlijk stelden de eindeloze reeks eerdere filmprijzen ons in staat vrij nauwkeurige voorspellingen te maken, maar niettemin werpen we zoals gewoonlijk graag een deskundige blik op de genomineerden.

BESTE FILM

Aangezien er sinds vorig jaar tien films kans maken op de Oscar voor Beste Film, is het aantal producties dat hiervoor over het hoofd gezien werd, bijzonder klein. Meer zelfs, in tegenstelling tot vorig jaar, staat er niet één film op het lijstje die de nominatie niet verdient.

Met twaalf nominaties weet het Britse historische drama The King's Speech, het meest kans te maken. De vrij klassieke, maar effectieve prent over de stotterende koning George VI won ook al tal van andere grote prijzen. Zijn voornaamste concurrent zijn het geweldige The Social Network en True Grit, de western van de Coenbroertjes. Hoewel hun films echte prijzenpakkers zijn, werd deze remake van de gelijknamige John Wayne-film wel volkomen genegeerd bij de Golden Globes, vaak de graadmeter voor de Oscars. Dat ze nu toch volop nominaties konden binnenrijven, is een kleine verrassing.

Inception krijgt net als The Social Network acht Oscarnominaties. Toch wordt de droomfilm wat stiefmoederlijk behandeld: regisseur Christopher Nolan kreeg bv. geen nominatie. Inception is overigens ook de enige van de genomineerde films waarvan geen acteurs genomineerd werden - naast het grandioze Toy Story 3 natuurlijk. Ook alle andere producties op de lijst zijn wellicht die nominatie waard: het onderhoudende 127 Hours van Danny Boyle, de genietbare tragikomedie The Kids Are All Right, Darren Aronofsky's balletdrama Black Swan, The Fighter, een fascinerend boksdrama met Christan Bale en Mark Wahlberg en het rauwe drama Winter's Bone, beslist de meest kleinschalige film uit de lijst. Een mooie staalkaart van wat de Amerikaanse cinema het voorbije jaar te bieden had en stuk voor stuk films die de filmliefhebber weet te appreciëren.

BESTE REGIE

Geen Christopher Nolan dus, nochtans één van de meest interessante en talentvolle filmmakers van deze tijd. Maar Hitchcock en Kubrick bijvoorbeeld, hebben van The Academy ook nooit de waardering gekregen die ze verdienden. Ook Danny Boyle werd niet genomineerd, voor 127 Hours. En hoewel zowel Lisa Cholodenko (The Kids Are All Right) en Debra Granik (Winter's Bone) toch een kleine kans maakten, zijn het na de winst van Kathryn Bigelow vorig jaar, toch weer vijf heren die aanspraak maken op deze Oscar. De jongste is de Brit Tom Hooper. The King's Speech is nog maar zijn derde bioscoopfilm, maar de man heeft al een reeks prachtige televisieproducties gemaakt. Zijn vier concurrenten zijn echter stuk voor stuk veel creatievere heren, die allemaal eerder al minstens één geweldige film afleverden: de Coens (True Grit), Darren Aronofsky (Black Swan), David O. Russell (The Fighter) en David Fincher (The Social Network). Hollywood omhelst hierbij meteen enkele filmmakers die altijd al aparte films afleverden, maar daarvoor nog vaak ondergewaardeerd bleven. Voor de Coens is het weliswaar al hun vierde nominatie, voor Fincher de tweede.

BESTE ACTEUR

Ook hier meteen de vaststelling: dit is een mooi lijstje. Javier Bardem staat er wat onverwacht in. De Spaanse Oscarwinnaar leek ondanks het in de wacht slepen van de Gouden Palm in Cannes, eigenlijk helemaal geen kans te maken op een nominatie, voor het sombere drama Biutiful, van Alejandro González Iñárittu. Het is zijn derde nominatie - op de dag dat zijn zoon geboren werd dan nog. Twee andere heren namen het vorig jaar al tegen elkaar op: Colin Firth, toen voor A Single Man terecht genomineerd, nu schitterend als King George in The King's Speech, en Jeff Bridges, nu genomineerd voor True Grit en vorig jaar winnaar voor Crazy Heart. Firth zou wel eens kunnen winnen, zeker aangezien Bridges vorig jaar al de Oscar kreeg waar hij al veertig jaar op wachtte. Anderzijds had het ook omgekeerd kunnen zijn: Firth was al even fenomenaal in A Single Man en in True Grit staat Bridges immers zo mogelijk nog scherper te acteren dan in Crazy Heart. Maar ook Tom Hanks won in de jaren '90 twee jaar na elkaar een Oscar.

Twee jongere kerels vullen de lijst aan: James Franco (32) is al enkele jaren opmerkelijk bezig en bereikt met 127 Hours een voorlopig hoogtepunt. Jesse Eisenberg (27) wist ons in het verleden al enkele keren behoorlijk te irriteren (Cursed, The Hunting Party), maar zijn onhebbelijkheid kwam hem wel van pas in The Squid and the Whale en uiteraard in The Social Network, waarin hij Facebookoprichter Mark Zuckerberg speelt. Grepen wellicht net naast die nominatie: Ryan Gosling voor Blue Valentine en Robert Duvall voor het extreem genietbare Get Low.

BESTE ACTRICE

Nicole Kidman heeft de laatste jaren weliswaar enkele misstappen gezet, ze blijft een toptalent en verdient die derde Oscarnominatie dan ook, in dit geval voor het drama Rabbit Hole waarin ze de moeder van een overleden kind speelt. Kidman heeft echter al een Oscar, in tegenstelling tot Annette Bening, voor de vierde keer genomineerd. In The Kids Are All Right is ze fenomenaal als lesbische moeder, maar zeer waarschijnlijk zal ze ook dit jaar het onderspit moeten delven: gedoodverfde winnares is Natalie Portman, die met Black Swan een tweede Oscarnominatie in de wacht sleept en op haar 29e aldus waarmaakt wat al voorspeld werd toen ze als 13-jarige doorbrak met Léon.

Ook de vierde genomineerde is een jonge actrice die ons maar blijft verrassen: de heerlijke Michelle Williams. Niet alleen een groot talent - en zeggen dat het allemaal begon in Dawson's Creek -, ook iemand die vaak voor erg interessante films kiest en de meer commerciële keuzes aan anderen laat. Haar rol in het waarschijnlijk beklijvende Blue Valentine levert haar een tweede Oscarnominatie op. Tenslotte is er Jennifer Lawrence. Kutsite voorspelde jaar een mooie toekomst toen ze enkele jaren geleden indruk maakte met The Burning Plain. Haar hoofdrol in Winter's Bone zet haar op de kaart en zoals u hier al las, gaan we nog veel meer van haar horen. 

Andere actrices die mogelijk kans hadden gemaakt op een nominatie zijn Tilda Swinton (Io Sono L'Amore) en Carey Mulligan (Never Let Me Go) en zelfs de Zweedse Noomi Rapace, onder thrillerfanaten bekend als Lisbeth Salander uit de Millenniumreeks van Stieg Larsson, werd genoemd als potentieel genomineerde.

BESTE ACTEUR IN EEN BIJROL

Een hoop bekend en getalenteerd volk stond te trappelen om in deze categorie genomineerd te worden, maar er zijn helaas slechts 5 plaatsjes. Eén ervan is  - eindelijk! - voor Christian Bale, een enorm veelzijdig acteur, die voor zijn rol in The Fighter spectaculair vermagerde (wat hij overigens ook al een keer deed voor The Machinist in 2004) en aldus het meest kans maakt op de Oscar. Ouwe rot Geoffrey Rush valt echter niet te onderschatten. De Australiër wordt voor zijn rol in The King's Speech beloond met een vierde Oscarnominatie.

Ook Mark Ruffalo krijgt eindelijk de waardering die hij verdient. De man zet nu al jaren formidabele rollen neer in de  meest diverse films. The Kids Are All Right levert hem een eerste Oscarnominatie op. Jeremy Renner daarentegen brak vorig jaar door dankzij The Hurt Locker, en wordt nu alweer genomineerd, dit keer voor zijn grimmige vertolking in The Town. Vijfde in de rij is de minder bekende John Hawkes. Fictiefans kennen deze fijne acteur uit Deadwood en Me and You and Everyone We Know. Hij wordt genomineerd voor Winter's Bone.

Dat wil zeggen dat andere kanshebbers teleurgesteld worden. Geen nominaties voor Matt Damon en Josh Brolin (True Grit), Vincent Cassel (Black Swan), Bill Murray (Get Low), Andrew Garfield en Arnie Hammer (The Social Network), Ed Harris (The Way Back), Aaron Eckhart (Rabbit Hole) of Sean Penn (Fair Game).

BESTE ACTRICE IN EEN BIJROL

Het boksdrama The Fighter neemt twee plaatsen in in deze categorie. De eindeloos charmante Amy Adams is al aan haar derde nominatie toe, De minder bekende Melissa Leo werd twee jaar geleden al genomineerd voor Frozen River. De bekendste genomineerde is echter Helena Bonham Carter. Ondanks haar indrukwekkende staat van dienst, is dit nog maar de tweede Oscarnominatie voor deze Britse actrice, die in The King's Speech de koningin speelt. De rest van de lijst bestaat uit twee onbekende dames - dit is bij uitstek de categorie daarvoor: de 14-jarige Hailee Steinfeld die in True Grit Jeff Bridges indrukwekkend weerwerk biedt - en de Australische Jacki Weaver, voor de weinig bekende film Animal Kingdom. Met haar 63 is ze de oudste genomineerde onder de acteurscategorieën. Aangezien er gewoonlijk wel enkele zeventigers of tachtigers onder de genomineerden zijn, is dat best jong.

De geweldige Dianne Wiest, van wie werd aanngenomen dat ze zeker genomineerd zou worden voor Rabbit Hole, is dus niet bij. Ook Barbara Hershey (Black Swan), Lesley Manville (Another Year) en Julianne Moore (The Kids Are All Right) hadden geen geluk.

BESTE BUITENLANDSE FILM

De Belgische inzending Illégal is alvast niet terug te vinden in deze categorie. De Belgische actrice Lubna Azabal speelt wel de hoofdrol in het Canadese Incendies van Denis Villeneuve, een film die overal lof oogst. Iñárittu's Biutiful is echter de grootste kanshebber (voor Mexico). Een aangename verrassing is de aannwezigheid van het Griekse Dogtooth, een zeer originele en gewaagde film (reeds te vinden in de betere videotheek). Susanne Bier - toch één van Denemarken's meest gereputeerde filmmakers, scoort met Hævnen (In a Better World), geschreven door onze favoriete Deen Anders Thomas Jensen. Vijfde kanshebber tenslotte is het Algerijnse Hors-la-loi.

Als u in de nacht van zondag 27 op maandag 28 februari klaarzit om te zien wie wat draagt, wie wat mee naar huis neemt en hoe debuterende presentatoren  Anne Hathaway en James Franco het er van af brengen, supporter dan vooral mee voor de Belgische kortfilm Na Wewe van Ivan Goldschmidt.

Meer details, de volledige lijst van nominaties en meer vindt u op de officiële site.

Sven De Schutter

TOP 2010 - De beste films van 2010

Al konden we in 2010 nog met moeite een geeuw onderdrukken wanneer ons bij het binnenstappen van de bioscoopzaal een 3D-brilletje overhandigd werd, dan vielen er gelukkig, zoals ieder jaar, nog vele andere mooie momenten te beleven in wat uiteindelijk ons aller natuurlijke biotoop is: de filmzaal.

Opvallend is dat de films die door kenners en critici geloofd werden, vaak dezelfde zijn. Anders gezegd: er blijkt een groter consensus te bestaan als het er op aankomt te bepalen wat het beste van 2010 was. Ook in onze top 10 zal u weinig verrassingen aantreffen.

Zoals altijd kijken we ook graag even terug op wat de Vlaamse film deed. U om de tuin leiden, zo blijkt, want u viel massaal voor Zot van A en Smoorverliefd, beschamend onnozele prullen die  u lang geen waar voor u geld boden. Koen Mortier trachtte met 22 Mei een ander verhaal te brengen, maar zijn film ging haast letterlijk in rook op. De tussenweg werd bewandeld door aanvaardbare en degelijke producties als Adem en Turquaze. Ze sloegen aan en daar hoeven we ons dan weer niet voor te schamen. Durf en creativiteit ontbraken dan wat, maar met En waar de sterre bleef stille staan kregen we dan weer iets heel apart.

De K.U.T-redactie boog zich deskundig over de meer dan 250 films die dit jaar in de bioscoop verschenen en koos er tien parels uit. Daarbij werd gevloekt en gezucht. Er was immers geen plaats voor tal van favorieten, zoals de animatiefilms Toy Story 3 en Fantastic Mr. Fox. Een andere animatieprent mag gelukkig de eer redden.

Over sommige films kwamen we maar niet tot een consensus: Greenberg, herkenbaar of saai? Shutter Island, sfeervol of krakkemikkig? Mr. Nobody, fascinerend of enerverend? Zelfs Precious en Kick-Ass hadden hier fans.

En dan zijn er die enkele steengoede films die de top 10 niet halen: het Griekse, weinig geziene Dogtooth. Police Adjective, Where the Wild Things Are, Les Petits Mouchoirs, Bad Lieutenant, The Killer Inside Me. Alllemaal aanbevelenswaardig.

Toch was er ook overeenstemming. Een aantal films bracht ons allemaal in dezelfde ban. Het is dan ook mooie top 10 geworden.

10 - The Road

Realistischer hebben we onze postapocalyptische drama’s nog niet gehad. John Hillcoat stelt de menselijke moraliteit in vraag wanneer er niets meer is om voor te leven, op de onschuld van een kind na misschien. In een kil en vervuild landschap  - u verlaat de zaal haast zelf besmeurd -  legt hij een smeulend kooltje familiegeluk. Veel warmte bood het niet, maar het bleef wel lang nagloeien.

Lees de volledige recensie

9 - The Ghost Writer

Huisarrest heeft Polanski niet gehinderd met schijnbaar gemak een indrukwekkend sfeervolle, klassieke suspensethriller uit zijn mouw te schudden. De intense beeldvoering, kille sets, indringende score en zelfs het effectief gebruik van het weer, versterken het gevoel van paranoia dat de protagonist en de kijker te beurt vallen. De manier waarop in deze film een samenzwering – wie zegt dat ze niet meer van deze tijd zijn? – uitgepluisd wordt, draagt duidelijk de hand van een meester.

Lees de volledige recensie

8 - Des Hommes et des Dieux

Wie had kunnen vermoeden dat heldhaftigheid op het witte doek nog het puurst te vatten was met een film over paters? In wat een meesterlijk sobere, bescheiden prent is geworden, zit een ode aan de overgave en naastenliefde en een uitnodiging om mee te denken over de plaats van religie in de wereld van vandaag. Ultrarealistisch gebracht - waargebeurd ook - , is dit een bezinnende, relevante en krachtige film.

Lees de volledige recensie

7 - A Serious Man

Toegegeven, de broertjes Coen hebben al toegankelijkere films afgeleverd, maar deze gortdroge tragikomedie waarin op metaforische wijze de zoektocht  van een  man uitgebeeld wordt naar het waarom van zijn beproevingen, is niettemin een uitgekiend meesterwerkje. In alweer erg strakke beelden en met een zeker genoegen in het lijden van hun protagonist, vatten de geniale filmmakers de neergang van de eerste de beste hedendaagse Job. De onpeilbaarheid van de film is uiteindelijk ook zijn kracht.

Lees de volledige recensie

6 - The Social Network

Het vraagt een talent als David Fincher om de flinke teug Shakesperiaans drama te vatten die schuilgaat in de strijd om het virtualiseren van het leven de gewone sterveling. Dit gefictionaliseerd verslag over het ontstaan van Facebook is intrigerend van begin tot eind, al zitten er dan nauwelijks sympathieke personages in. Meesterlijk geconstrueerd, van haarscherpe dialogen voorzien en met een cast van hoog niveau, knalt The Social Network van het witte doek als een meteoor: energiek, brandend van ambitie en niet kapot te krijgen. Een instant-klassieker. This is our Time.

Lees de volledige recensie

5 - The American

Plaats je camera deskundig op het gezicht van je hoofdrolspeler en laat vervolgens vooral zo weinig mogelijk gebeuren. Het leidt in het geval van The American en dankzij regisseur Corbijn tot een als thriller vermomd existentieel drama waarin George Clooney opnieuw de pannen van het dak speelt zonder één keer zijn kenmerkende grijns te hanteren. Op alle vlakke groot vakmanschap en een oog voor detail etalerend, is dit een indrukwekkende, oogstrelende en stijlvolle brok pure cinema over een man in strijd met een naderend lot.

Lees de volledige recensie

4 - Io Sono L'Amore

De klassieke romance die als uitgangspunt van deze film dient, groeit al snel uit tot een storm aan emoties, die met behulp van een virtuele beeldenstroom, een barokke soundtrack en intense vertolkingen de kijker een ware weldaad aan evocaties bezorgt. Opulent op alle vlakken, bombastisch bij momenten maar zo verrukkelijk apart dat het je een overrompelende, inspirerende kijkervaring bezorgt. Een film als een succulente maaltijd, een passionele vrijpartij, een waar kunststuk.

Lees de volledige recensie

3 - Mary and Max

Met niets dan klei tovert animatiekunstenaar Harvey Krumpet een perfect gebalanceerde wereld vol geloofwaardige emoties op het scherm, gegroeid vanuit de onwaarschijnlijke en puur toevallige vriendschap tussen een Australische klein meisje en een vereenzaamde oude New Yorker. Op alle vlakken is deze innemende, aandoenlijke maar ook weer bittere film een waar traktaat, met twee schitterend tot leven gebrachte figuren die zonder twijfel ieders hart stelen.

Lees de volledige recensie

2 - A Single Man

De enige debuutfilm uit deze top 10 is een schot in de roos vanaf de eerste minuut. Colin Firth haalt een nooit gezien niveau als een door verdriet gebroken man, wiens laatste dag in het leven tot een onderdompeling leidt in enerzijds een gestileerde werkelijkheid, vormgegeven met kleurrijke, zonovergoten beelden vol fotogeniek volk en anderzijds het persoonlijke, uit herinneringen en verlangens bestaande limbo van een mens die zichzelf buiten we werkelijkheid voelt staan. Mede dankzij de bezwerende soundtrack, slorpen het ritme en de sfeer van de film je dusdanig op dat je na de aftiteling zelf een heel klein beetje wil sterven.

Lees de volledige recensie

1 - Inception

Hollywoodproducties die zowel de modale popcornvreter, de kritische cinefiel als de doorwinterde recensent kunnen bekoren, zijn zeldzaam. Het was aan Christopher Nolan om met Inception een ware triomf van een film af te leveren, die in al zijn originaliteit en complexiteit een uniek equivalent was van niet zomaar één ritje op een achtbaan, maar minstens een tiental. Productioneel gezien sowieso al de meest formidabele film in jaren, getuigt deze droom van een film op alle gebied van meesterlijkheid. De vernuftige opeenstapeling van adembenemende scènes, met enkel instant-iconische momenten, doet het hart van iedere filmfan jubelen van genot. Inception was geen film, het was een belevenis.

Lees de volledige recensie

Sven De Schutter

To BE or not to BE

België heeft het lastig. Ergens tussen noord en zuid ligt een grens die ons blijvende politieke, economische, culturele en taalkundige spanningen oplevert. Maar laat ons het beste uit onze gespletenheid halen, dachten het Vlaams Audiovisueel Fonds en de RTBF in maart 2008. De twee staken de grens over en besloten samen een documentaireproject op te zetten, waarin de Belgische scheur onderzocht wordt en onbegrip met zichtbaarheid beantwoord wordt. Er werd een oproep gedaan in documentairemakend België en uit de 114 inzendingen werden zes voorstellen geselecteerd, die daarna ontwikkeld en geproduceerd werden.

Het resultaat is op 7 februari te zien in de Bozar; iets later verschijnen de films op RTBF. Wij kregen al enkele stukken te zien. Een Belgisch verhaal / Une Histoire Belge van Geertrui Coppens volgt een klein experiment waarin een Vlaamse (Phara de Aguirre) en een Waalse journalist een loopwedstrijd op poten zetten, met als parcours de grens tussen Vlaanderen en Wallonië. De teams bestaan uit een mengeling van Vlamingen en Walen. Volgende conversatie tussen een zwetende renner en een onvoorbereide groep ouderen met een hoog Man Bijt Hond-gehalte deed verlangen naar meer: 'Ben ik hier in Vlaanderen of Wallonië??' 'Wallonië.' 'Maar u spreekt Vlaams?!' 'Wij zijn niet achterlijk hoor, meneer.'

Het Beloofde Land / La Terre Promise van Luckas Vander Taelen en Pascal Verbeken belicht een verloren stukje geschiedenis. In 1903 was Wallonië het walhalla van industrie en een trekpleister voor honderdduizenden Vlamingen die gebukt gingen onder armoede, hongersnood en uitbuiting. 100 Jaar later schiet nog weinig over van het gouden land dat Wallonië ooit was. Ouderen getuigen over hun exodus en bewijzen dat je geen tanden nodig hebt om de waarheid te zeggen.

Ca rime et ça rame comme tartine et boterham toont een persoonlijke geschiedenis. Documentairemaakster Isabelle Dierckx komt tot het besef dat ze de Vlaamse taal en cultuur haar leven lang al de rug toekeert. Ze besluit op onderzoek te gaan, niet in het minst naar zichzelf. Ze leert Nederlands en volgt het spoor van haar voorouders naar Antwerpen.

België in al zijn staten / La Belgique dans tous ses états laat de meest eerlijke mensen aan het woord. Filmmaker Jacques Duez stelt zowel Vlaamse als Waalse lagere school-kinderen pertinente vragen over de verhouding tussen noord en zuid en krijgt antwoorden die getuigen van een interessante politiek. Onze favorieten volgden op de vraag wat zou gebeuren mocht Vlaanderen overstromen: van 'De Vlamingen kunnen dan bij ons komen, maar moeten wel huur betalen.' tot 'Dan moeten de Vlamingen rechts wonen en wij links' en het Vlaamse eergevoel in 'Dan gaan wij allemaal dood, maar blijft de zee tenminste Vlaams'.

En dan zijn er nog La Royale Harmonie van Manu Bonmariage en Mogelijke Belgiës / Des Belgiques possibles van Maya Van Leemput die de jas van België iets meer dichtritsen. Info over de voorstelling in Bozar vind je hier.

Bert Lesaffer

Bert in Sarajevo

Wanneer ik Gent verlaat, ziet de stad er als een slagveld uit. Lege pleinen met kapotte bekertjes, enkelingen met troebele ogen. De Gentse Feesten hebben de stad verminkt met uitgebrande sigarettenpeuken en aangeplakte urine. Mijn lichaam ligt ergens verspreid over de Vlasmarkt. Het lijkt mij niet meer dan gepast dan om naar een naoorlogse stad te gaan, een stad die mijn kater na het geweld zou begrijpen.

Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië-Herzegovina, lag van 1992 tot 1995 onder vuur door het Servische leger van Milosevic. Vanuit de regering was eerder beslist om Joegoeslavië op te splitsen in verschillende landen, tegen de zin van Servië. Sarajevo werd drie jaar vanuit de omsingelende heuvels belegerd. In 1995 werd het Sarajevo Film Festival opgericht, deels als beweging tegen het conflict; de eerste editie vond tussen de belegeringen plaats. Vijftien jaar na datum is het festival verder gegroeid dan zijn oorspronkelijke bestaansreden. Het is een van de grootste festivals van de Balkan, een ontmoetingsplek voor zowel industrie als publiek.

Ik kom op woensdagnamiddag in mijn hotel aan. ‘Waar zijn we precies?, vraag ik aan de receptioniste. Ze tracht de kaart zo goed mogelijk te bekijken, tot toegeknepen wimpers toe, en wijst dan een onbestemd plekje aan, alsof ze het verzint. ‘This street doesn’t exist, it was only built after the war’. Sarajevo en hotel Safir in het bijzonder dragen meteen mijn allergrootste sympathie weg. Ondanks de gruwelijke connotaties die Sarajevo oproept, ben ik gestationeerd in een bijzonder gezellig stuk van de stad. Kleine, zonovergoten straatjes vol cafeetjes, restaurants, terrasjes en winkeltjes. Ik zoek het centrum van het filmfestival op en vind die in een straat die wel bestaat. Het is een statig kasteeltje, als de woonst van een prins. Aan de ingang staan politieagenten en twee brede mannen in kostuum. Ik word gefouilleerd en gescand. When in Rome, denk ik, stel me geen vragen en laat me gewillig doen.

De ruimte waar ik mijn accreditatie afhaal, die me toegang zal geven tot de films en de evenementen, is een grote, statige, Victoriaanse ruimte. Naast de balie staat een podium met grote rode zitzakken; in de hoek een gemaskerde vleugelpiano. Het zit hem in de details, ook in het festivalprogramma. Er worden thematische stadswandelingen georganiseerd voor de professionelen en in de docu corner op het festivalterras kan iedereen die een oplossing meent te hebben voor een sociaal probleem zijn zegje doen voor een camera. De Raad van Europa selecteert de beste en zal die op hun site zetten.

Het Sarajevo Film Festival is een bijzonder belangrijk festival voor de lokale industrie. Het grootste deel van de professionelen die er rondlopen en de films die er spelen komen uit Bosnië, Servië, Kroatië, Roemenië en Bulgarije. De Balkanlanden hebben een eigen overlegplatform, het Regional Forum. Daarin trachten professionelen uit de die landen gemeenschappelijke oplossingen te zoeken voor uitdagingen in financiering, productie, distributie, promotie van hun films.

De eerste dag bestaat uit plenaire sessies; dag twee uit werkgroepen. Ik ondervind dat de filmindustrieën uit Oost-Europa anders zijn dan de Westerse. Er is amper geld genoeg, soms zelfs geen officieel filmfonds, om een film te maken, waardoor samenwerking met buurlanden een noodzakelijkheid is. Dit overlegplatform wordt om die reden serieus aangepakt. Naast een reflectie, draagt het festival op twee manieren actief bij tot de audiovisuele industrie. Ten eerste is er CineLink. Dit is een matchmaking waarin producenten met een project in ontwikkeling in individuele vergaderingen samengebracht worden met potentiële coproductiepartners, distributeurs en andere financiers – gelijkaardig met Cinemart op het Filmfestival van Rotterdam. Ten tweede is er de Sarajevo Talent Campus. Dit is een afsplitsing van de Berlinale Talent Campus, waarin jong Balkantalent gevoed wordt met een zesdaagse workshopreeks. Het gaat om een selectie van telkens vijftien acteurs, regisseurs en producenten. Sommige sessies zijn open voor het grote publiek.

Maar een filmfestival draait vooral rond de vertoning van films en die zijn er in overvloed. Op dag één is er een openluchtscreening van de Roemeense Zilveren Beer winnaar If I want to whistle, I whistle. Het gigaplein zit gigavol. De film is een droge versie van Dog Day Afternoon en het publiek lacht wanneer ik dat niet doe – ‘People from here laugh at different things’. Iets later heb ik op het dak van een groots communistisch gebouw een gesprek met mijn nieuwe vriend Stanislav over grotklimmen. Onder ons vindt het feestje van CineLink plaats, met op het podium de ethnogroep Baba Zula. Het wordt een koude avond en ik loop een verkoudheid op.

Op dag twee een andere openluchtfilm – ik had betere ideeën kunnen hebben –, deze keer op een basketbalterrein in de buitenwijken van Sarajevo. De taxirit duurt meer dan een halfuur en we betalen minder dan 10€. De nacht verbergt de kogelgaten in de grote appartementsblokken langs de kant van de weg. You Will Meet A Tall Dark Stranger van Woody Allen was eerder te zien in Cannes. Een gemiddelde Woody Allen; lukewarm noemt iemand het. Ik noem dat een mooi woord. 

Om 23u45 ga ik naar City of Life and Death kijken, mij aangeraden door een medewerker van Offscreen, het Brusselse festival van de ontspoorde film. Het is een gestileerde, maar bruut realistische dramatisering van het Bloedbad van Nanking. In 1937, tijdens de Tweede Chinees-Japanse Oorlog, viel het Japanse leger de Chinese stad binnen en vermoordde het 300.000 inwoners. De Japanners waren bloeddorstig; ze verkrachtten vrouwen en kinderen en moordden willekeurig. De zwart-wit film eindigt rond 2u30. Stanislav moet elders heen en ik wandel alleen naar de straat die niet bestaat. Slapen zit er niet in.

De volgende dag is er Pack and Pitch, waarin een selectie van vier mensen uit de Talent Campus hun lopende filmproject mogen presenteren voor een ruimte vol potentiële partners en investeerders. ’s Avonds zie ik nog You, My Joy, een zeer bijzondere Duits-Oekraïense-Nederlandse film van Sergei Loznitsa, een vermaarde documentairemaker. You, My Joy lijkt een Oost-Europese versie van You The Living. Het deelt het anekdotische karakter van de Zweedse film, maar wisselt de koude toon in voor een wreedaardige. Het verhaal wandelt mee met de personages in plaats van omgekeerd; het publiek volgt de kruisende wegen van toevallige ontmoetingen.

Mijn weg naar huis wordt enkel onderbroken door een intentionele ontmoeting met de vrouw van het kebabkraam. Ze is bijzonder onvriendelijk en ik gun het haar. Ik eet mijn pita in de kleine straat die ondanks de nacht in een okerkleur baadt. Die nacht doe ik geen oog dicht en zet mijn alarm om 5u30 af, een kwartier voor hij zou afgaan. Tijdens de rit naar de luchthaven, wanneer de zon opkomt, kan de stad zijn geschiedenis niet verbergen; appartementsblokken, hoog en alleen, verminkt met een ontelbare massa kogelgaten.

Bert Lesaffer