Superhelden en hun origines

Op het eerste zicht lijkt de film Spider-Man de fans van de comics niet al te zeer tegen de haren te strijken. Maar is dit altijd zo geweest? Portret van een reeks adaptaties, al dan niet trouw aan hun roots. "Is it a man? Is it a plane? No, it's Superman!" Met die tune begon in de jaren twintig elke tekenfilm met Superman. Superman, een creatie van Jerry Siegel en Joe Shuster, luidde het begin in van een nieuw stripgenre: de comics. Al snel volgden Batman, The Fantastic Four, The X-Men, Aquaman, Flash en Spiderman. Amerika had nood aan superhelden, zoveel was duidelijk. Superman the Motion Picture uit 1978 bleef verrassend trouw aan de comics. Reporter Lois Lane (in de film wel stukken lelijker dan in de strip) is nog steeds verliefd op Clark Kents alter ego Superman, Lex Luthor is nog steeds Supermans aartsvijand, Superman heeft inderdaad een fort der eenzaamheid aan de Noordpool. Ondanks het feit dat de film kon bogen op grote namen als Marlon Brando en Gene Hackman, oogt hij anno 2002 gedateerd. Een trouwe filmische adaptatie, akkoord. Maar ook een slaapverwekkende. Dat lag anders toen de plannen voor een verfilming van Batman bekend raakten. Niemand minder dan Tim Burton, verstrooid genie, maker van het fantastische sprookje Edward Scissorhans kreeg het licht op groen. Onder zijn impuls werd Metropolis een monstrueus architecturaal over-the-topgedrocht. Batman zelf was een duistere figuur, een inktzwarte superheld met een zekere tristesse. Jack Nicholson speelde de rol van zijn leven als The Joker, een figuur die ook in de comics opduikt maar voor de rest?.Als film was Batman briljant, als adaptatie een miskleun. Kijk, in de strips is Batman meer een soort intelligente detective, is het verhaal een rasechte whodunit. Zelfs Batmans uniform oogt anders. Nog iets wat in alle kleuren van de regenboog vloekt met de strip. In Batman forever wordt Robin opgepikt uit een circus. Fout. Dick Greyson studeert nog aan college, mist soms cursussen om op te draven als Robin. Vergis u niet, beste lezer: vooral de twee eerste Batmans, door Burton geregisseerd, zijn pareltjes. Maar als je opgegroeid bent met de strips is het wel even slikken. Wij gingen pas helemaal uit de bocht bij de release van X-Men. Enkel Cyclops, Dr. Jean Grey en professor Xavier overleefden de stap naar het witte doek. Voor de rest filmde Bryan Singer, bekend van het briljante The Usual Suspects, een vreemd verhaal over de strijd van mutanten tegen een zekere Dr Magneto. Met verbijstering zagen wij, onze halve jeugd geteerd op comics, hoe Singer nieuwe personages als Wolverine toevoegde, enkele oude getrouwen als Iceman, The Beast en Angel zonder meer schrapte. Schande! Zeker omdat The X-men een verre van briljante film is. In de strip is Cyclops de meest centrale figuur, zich wanhopig afvragend of hij met zijn gave nog tot een normaal leven in staat is; in de film reduceert Singer hem tot een bijfiguur. Tijd voor een psychologisering van de personages maakt Singer sowieso niet, de actie is een lachertje. U kan op uw plateauzolen al horen aankomen hoezeer wij ons verheugden op Spider-Man, onze favoriete comic. Spiderman is de eerste superheld die iets menselijks heeft. Als collegestudent kan hij nooit zijn rekeningen betalen, is hij gedwongen foto's te schieten voor het tabloid van J.J.Jameson, heeft hij een knipperlichtrelatie met Gwen en twijfelt half New York onder de impuls van Jamesons furieuze artikels of Spiderman een held dan wel een schurk is. Spiderman was de eerste superheld met gevoelens, soms tegen het depressieve aan. Een mogelijke reden voor het gigantische succes van de Stan Lee-comics. Misschien was het publiek al die granieten superhelden beu Alvast één saillant verschil tussen strip en film: in de strips vermoordt Spidermans aartsvijand The Green Goblin 's mans liefje Gwen, pas dan stort hij zich in de armen van Mary Jane. Voor de rest filmde regisseur Sam Raimi, zelf een Spidermanfan in hart en nieren een adequate verfilming. Stripcomics en films. Met Blade, Dick Tracey is het lijstje volledig. Alleszins lijkt het dat Hollywood een nieuwe goudmijn heeft ontdekt. Wij wachten vol spanning op de verfilming van The Fantastic Four!

 

Filip Hermans

 
Oscars 2006: vooruitblik

Het regent de laatste weken filmprijzen in de Amerikaanse filmwereld, maar eigenlijk is er maar één die echt van belang is: de Oscar. Op 5 maart vindt de uitreiking plaats en K.U.T laat u zoals gewoonlijk weten wat u van de nominaties moet vinden. De strijd om de Oscarnominaties was een stuk minder spannend dan vorige jaren, aangezien een aantal films en filmmakers al lang op voorhand zeker waren van een plaatsje op de erelijst. Dat Ang Lee ?s Brokeback Mountain het goed zou doen, was evident. Met 8 nominaties scoort de homowestern het hoogst, maar ook Crash en Good Night, and Good Luck doen het met 6 nominaties niet slecht. Uitzonderlijk dit jaar is het grote aantal bekroningen voor onafhankelijke films met minder voor de hand liggende thema?s. Omdat maar liefst drie genomineerde acteurs een homo spelen en Felicity Huffman in de huid van een transseksueel kruipt, beklemtoont men ook graag de nieuwe progressiviteit van de Academy. Maar is dat niet gewoon toeval? Anderzijds zijn een opvallend groot aantal films bewust op zoek gegaan naar de politieke en sociaal relevante dimensie van hun verhaal en dat die beloond worden, is toch minder voor de hand liggend. Jarhead, de toch wel bijzonder anti-oorlogsfilm van Sam Mendes, kreeg dan weer geen enkele nominatie. Vijf van de genomineerde acteurs speelden overigens personages die echt bestaan hebben, dus ook de biografie doet het weer goed. En kwamen er de voorbije jaren opvallend veel buitenlandse acteurs in aanmerking voor een beeldje, dan is het nu weer een bijna strikt Amerikaans feestje. Slechts drie Britse dames bederven de pret. Beste Film-Beste Regie Ang Lee heeft met The Hulk een serieuze misstap begaan, maar is nu weer zijn vertrouwde, meesterlijke zelf. Zijn liefdesdrama Brokeback Mountain is de minst voor de hand liggende Oscarfilm op deze lijst, maar wel de meest terechte. In de strijd om Beste Film neemt hij op tegen Spielbergs ijzersterke Munich, dat bij de uitreiking van heel wat andere prijzen genegeerd werd. Voor Lee is het de tweede nominatie als regisseur, voor Spielberg de zesde. Hun concurrenten zijn allemaal groentjes. George Clooney ziet zijn tweede film, het bejubelde Good Night, and Good Luck genomineerd, het racismedrama -Crash levert Paul Haggis ?die vorig jaar genomineerd werd met zijn scenario voor Million Dollar Baby? zijn eerste nominatie als regisseur op en debutant Bennett Miller sluit het rijtje af met het sobere Capote. Voor het eerst sinds 1981 komen de categorieën Beste Film en Beste Regie volkomen overeen. Fernando Meirelles (The Constant Gardener), James Mangold (Walk the Line) en David Cronenbergh (A History of Violence) vielen dus uit de boot met films waarvan toch veel verwacht werd. Al eerder was duidelijk dat ook Rob Marshall?s Memoirs of a Geisha, Woody Allen met Match Point en Ron Howard zijn Cinderella Man geen kans zouden maken. Allen werd overigens wel genomineerd als scenarist. Maar K.U.T is tevreden: de vijf genomineerden zijn het allemaal waard, en dat gebeurt ook niet zo vaak. Wie wordt het? Brokeback Mountain, zonder twijfel. Beste Acteur In tegenstelling tot vorig jaar was dit een bijzonder voorspelbare categorie. Het waren immers steeds dezelfde vijf acteurs die overal in de prijzen vielen en op Eric Bana na (nochtans sterk in Munich), zijn dat alle hoofdacteurs uit de Beste Filmgenomineerden. Dat zet Ralph Fiennes (The Constant Gardener) en Russell Crowe (Cinderella Man) dus op een zijspoor. Crowe?s co-star uit Gladiator, Joaquin Phoenix, werd wél genomineerd voor zijn fantastische prestatie in Walk the Line. Werd die in 2000 al een keer genomineerd voor Beste Bijrol in Gladiator, dan zijn de concurrenten allemaal nieuwelingen op Oscargebied. David Strathairn acteert al meer dan 25 jaar en krijgt eindelijk de waardering die hij verdient, voor zijn indrukwekkende rol in Good Night, and Good Luck. Ook Philip Seymour Hoffman, sterk in Capote, loopt al jarenlang talentvol te wezen in Hollywood. Met Heath Ledger treffen we dan weer een acteur aan van wie men tot vorig jaar nooit had kunnen voorspellen dat hij ooit iets Oscarwaardig zou bereiken. Op K.U.T na dan, want de recensie van Monster?s Ball vermeldde al dat ?dit wel eens een interessante acteur zou kunnen worden?. Zijn geweldige en dappere vertolking in Brokeback Mountain levert hem een verdiende nominatie op. Vijfde genomineerde tenslotte (en de enige zwarte acteur dit jaar) is Terrence Howard, wiens présence in Crash al overduidelijk was. Hij wordt echter beloond voor zijn rol als rapper in de verder weinig betekenende film Hustle & Flow. De categorie Beste Song leverde Howard overigens een tweede nominatie op voor dezelfde film. Ons oordeel: Ledger verlegde zijn grenzen, wat bewonderenswaardig is. Maar Hoffman en Phoenix wonnen Golden Globes en lopen al een tijdje in Hollywood rond. Moeilijk te voorspellen dus. Beste Actrice Net als vorig jaar, toen Annette Bening, Hilary Swank en Imelda Staunton al maanden voor de Oscars alle filmprijzen wisten weg te kapen, is ook dit jaar het aantal gegadigden voor deze categorie bijzonder klein. Niet dat er onvoldoende vrouwelijk talent is, maar ze moeten natuurlijk wel de juiste films kiezen. Dat heeft Judi Dench eigenlijk niet gedaan ?Mrs. Henderson Presents is niet echt een meesterwerk? maar niettemin krijgt deze Britse dame haar vijfde nominatie in 9 jaar tijd. Terechter is de eerste nominatie voor Reese Witherspoon, overweldigend goed als June Carter in Walk the Line. Zo wordt de trend verder gezet dat jonge, voorheen als niet al te getalenteerd beschouwde actrices (Halle Berry, Salma Hayek, Hilary Swank, Charlize Theron) plots een verbluffende vertolking uit hun mouw schudden. Felicity Huffman zal het Witherspoon echter niet makkelijk maken. De meest getalenteerde Desperate Housewife maakte veel indruk met haar rol als transseksuele man in Transamerica en behaalt daarmee eveneens haar eerste Oscarnominatie. Echtgenoot William H. Macy weet hoe dat voelt. Het rijtje genomineerden wordt nog aangevuld door Charlize Theron (voor het drama North Country) en de jongste genomineerde, de twintigjarige Keira Knightley (voor Pride & Prejudice). Deze actrices wisten niet echt te verbluffen (Knightley was dit jaar ook barslecht in Domino en we betwijfelen of ze hierna nog Oscarwaardig werk zal afleveren) maar iemand moest de lijst opvullen. Dat hadden ook Joan Allen (The Upside of Anger), Laura Linney (The Squid & the Whale), de Chinese Ziji Zhang (Memoirs of a Geisha) of in het slechtste geval Gwyneth Paltrow (Proof) kunnen zijn. K.U.T zegt: duimen voor Witherspoon, maar Huffman mag niet onderschat worden, ondanks haar beperkte ervaring. Beste Acteur in een bijrol Deze categorie is dit jaar ietwat onvoorspelbaar. Er waren wel heel wat kandidaten, maar de prijzen gingen de voorbije maanden telkens naar andere acteurs en er was niet echt iemand die er bovenuit sprong. George Clooney neemt verrassend genoeg de eerste plaats in en is dit jaar dus twee maal genomineerd. Deze nominatie kreeg hij echter niet voor zijn eigen Good Night, and Good Luck, wel voor Syriana, een politieke thriller van de hand van Stephen ?Traffic? Gaghan. Voor deze rol kwam Clooney heel wat kilo?s bij en zo?n metamorfose vindt The Academy gewoonlijk wel aardig. Ook al uit Syriana komt William Hurt, die echter genomineerd wordt voor zijn rol als maffiabaas in A History of Violence. Hij is daarmee de enige genomineerde acteur die een slechterik speelt en ook de acteur wiens laatste nominatie het langst geleden is, 1987 namelijk. Paul Giamatti, die vorig jaar al een nominatie had moeten krijgen voor Sideways, is de enige acteur uit Cinderella Man die beloond wordt. Jake Gyllenhaal, al even moedig een homoseksuele cowboy spelend in Brokeback Mountain, is een van die vele jonge talenten voor wie een Oscarnominatie slechts een kwestie van tijd was. Dat geldt trouwens ook voor zijn Jarheadmedespeler en schoonbroer-in-spe Peter Sarsgaard, die dit jaar de boot miste. Zijn plaats wordt ingenomen door Matt Dillon. Bijna 42, al meer dan 25 jaar in het vak, nooit echt geweldig getalenteerd geacht en nooit echt in grootse films verschenen, maar nu dan toch een Oscarnominatie. Als racistische maar dan toch menselijke agent in Crash wist hij toch wel indruk te maken. En de Oscar gaat naar? Moeilijke vraag. Clooney is op dit moment bijzonder populair, maar Giamatti heeft nog wat te goed. Wij vonden Gyllenhaal alleszins zéér sterk en hij zou kunnen meegevoerd worden op de mogelijke overwinningsgolf van Brokeback Mountain. Beste Actrice in een bijrol Nog een categorie die niet eenvoudig te vullen was. Toni Collette en Shirley MacLaine (In Her Shoes), Scarlett Johanssen (Match Point) en Uma Thurman (The Producers) leken enkele maanden geleden al geen kans meer te maken. Maria Bello (A History of Violence) en Thandie Newton (Crash) dan weer wel, maar zij worden teleurgesteld. Geen nominatie voor hen, wel voor Catherine Keener. Zij krijgt haar tweede Oscarnominatie voor Capote. Frances McDormand begint net als Meryl Streep zo?n vanzelfsprekende genomineerde te worden. Haar vierde Oscarnominatie is voor haar rol naast Charlize Theron in North Country. Rachel Weisz, die nog steeds Kate Winslet lijkt te imiteren, weet voor het eerst applaus te krijgen voor een filmrol. In The Constant Gardener was ze niet meteen sympathiek, maar net daardoor werd de nuance die ze in de rol van activiste wist te leggen benadrukt. Amy Adams, die u wellicht enkel zult kennen als DiCaprio?s naïeve verloofde uit Catch Me if You Can, won een jaar geleden al een acteerprijs op het Sundancefestival, voor haar rol als vrolijk zwanger meisje in het verder nogal grimmige Junebug en bleef voor deze rol een heel jaar door prijzen sprokkelen. Michelle Williams tenslotte heeft een heel eind afgelegd van Dawson?s Creek naar Brokeback Mountain. Als echtgenote van Heath Ledger, in de film én in werkelijkheid, sluit ze het rijtje genomineerden af. Het komt wel vaker voor dat koppels samen genomineerd worden (bv. Frances McDormand en Joel Coen voor Fargo, Susan Sarandon en Tim Robbins voor Dead Man Walking), maar het gaat dan zelden om twee acteurs. Wie wint? Weisz won minder prijzen dan Keener, maar wel meer prestigieuze. Williams zou echter ook kunnen winnen, om dezelfde reden als Gyllenhaal. Wordt dus een verrassing. Beste Buitenlandse film De Belgische inzending, L?Enfant moest het onderspit delven voor o.a. het melige Joyeux Noël (Frankrijk) en het mooie maar conventionele Sophie Scholl (Duitsland). Verder schopt Palestina keet omdat hun Paradise Now (over zelfmoordterroristen) voor The Academy afkomstig is uit ?The Palestinian Authority?, de formele naam die de VS gebruikt omdat, officieel, het land niet onafhankelijk bestaat. Het Italiaanse La Bestia nel Cuore (over een incesttrauma) en het Zuid-Afrikaanse Tsotsi (waarin een gangsterjoch zich ontfermt over het zoontje van een vrouw die hij neerschoot) vervolledigen de lijst. Een compleet overzicht van de nominaties vindt u op www.oscars.org. De uitreiking vindt plaats op 5 maart en daarvoor is alweer een nieuwe gastheer voorzien. De bij ons vrij onbekende komiek Jon Stewart mag Chris Rock vervangen en daar zijn wij ook blij om. Een probleem nog voor de producers van de show: aangezien geen enkele van de genomineerde films een kassucces was, is de kans ook reëel dat de grote kijkersmassa afhaakt als er prijzen worden uitgedeeld. Ook de afwezigheid van grote sterren als bijvoorbeeld Tom Hanks, Sean Penn of Julia Roberts op de lijst van genomineerden kan daarin meespelen. Wedden dat volgend jaar weer gewoon keurig Hollywoodentertainment genomineerd wordt?

 

Sven De Schutter

 
Cannes 2005

And the Palme d'ôr goes to... Een kale Nathalie Portman, een blote borst van Sophie Marceau of een leger Stormtroopers die de Croisette belegerden. Ook dit jaar was Cannes weer het badstadje waar de schandalen en de rariteiten de films overklasten. Maar ondanks het hoge glitter & glamour gehalte hield de jury, onder leiding van Emir Kusturica, het hoofd koel. Na wijs en lang beraad reikten ze de Gouden Palm uit aan l'Enfant van de Waalse broertjes Luc en Jean-Pierre Dardenne, die al voor de tweede maal in hun carrière de grote prijs mogen opstrijken. De Franstalige Belgen zijn populair op het grootste filmfestival van de wereld: naast de eerste gouden palm kregen zij er ook de prijs van de oeucumenische jury voor Rosetta. Emilie Duquenne werd beste actrice. En in 2002 werd Olivier Gourmet beste acteur voor zijn schouderwerk in Le Fils. Perslieveling Caché van Michael Haneke kreeg de regieprijs en Broken Flowers, Jim Jarmush' knieval naar een breder publiek met een naar verluidt uitstekende Bill Murray, was goed voor de 'Grand Prix du Jury'. Da's eigenlijk de zilveren palm, maar de naam is niet slecht gekozen. Want geef toe, niets is zo vervelend als 'maar' een tweede prijs krijgen. In Cannes echter, is elke prijs zijn gewicht in goud waard. De Amerikaanse acteur Tommy Lee Jones viel met zijn regiedebuut, The Three Burials of Melquiades Estrada, maar liefst twee maal in de prijzen. Éénmaal als beste acteur (Jones himself) en vervolgens ook voor beste scenario (van de hand van Guillermo Arriaga, de huisscenarist van Alejandro González Iñárritu). Actrice Hanna Laslo kreeg de prijs voor beste actrice voor haar vertolking in Free zone van Amos Gitaï. Onder de Aziatische inzendingen zat van hieruit gezien niet echt iets lovenwaardigs. Hoewel zij ook bijzonder werden gesmaakt door publiek en pers, werden Cronenberg's History of Violence en Manderlay van Lars Von Trier over het hoofd gezien bij het uitdelen van de prijzen. De palm werd uitgereikt door Morgan Freeman en Hilary Swank, die in februari met Oscar's werden bekroond voor hun acteerprestaties in Clint Eastwood's Million Dollar Baby. Hiermee wou het festival ere brengen aan Clint Eastwood. Een unicum is het niet, twee maal in één carrière met de Gouden Palm worden beloond. Maar rot nu toe hadden enkel Francis Ford Coppola, Shobei Imamura, Bille August en de Joegoeslavische juryvoorzitter Emir Kusturica het de Dardennes voorgedaan. De broertjes dankten iedereen die het voor hen mogelijk maakte om mee te werken aan dit 'avontuur'. Ze droegen het beeldje op aan de Franse journaliste Florence Aubenas en haar chauffeur Hussein Hanoun die gegijzeld worden in Irak. Vervolgens bedankten ze ook hun twee jonge acteurs, Jérémie Rénier (met wie de broers in 1996 ook al La Promesse opnamen) en de debutante Déborah François. Beide regisseurs hopen dat ze nu geen stigma opgeplakt krijgen van 'sociaal geëngageerde cineasten". "Labels and genres kunnen pracktisch zijn," wisten de broers te vertellen, "maar een goede film overstijgt altijd zijn genre". In l'Enfant volgen we het jonge stelletje Sonia en Bruno. Zij trachten te overleven door de diefstallen die Bruno samen met zijn vrienden pleegt. Wanneer Sonia bevalt van de een jongentje, zit Bruno met de handen in het haar. Hoe zal hij erin slagen een verantwoordelijke vader te worden? Bruno houdt zich liever bezig met zijn eigen louche zaakjes, en probeert de baby op de zwarte markt voor een paar duizend euro te verkopen. Het idee voor l'Enfant kwam er nadat de regisseurs in hun geboortestreek Seraing (een klein stadje nabij Luik) een jong meisje zagen passeren dat op een gekunstelde manier een kinderkoets voortduwde. Meteen rezen er een aantal vragen bij de Waalse regisseurs: wie zou de vader zijn? Wat is de sociale achtergrond van de familie? Dat deze ingeving enkele jaren later goed zou zijn voor een tweede Gouden Palm, hadden de broers vast nooit durven dromen. Eurosong is dit jaar voor ons Belgenlandje op een sisser afgelopen, maar als we moeten kiezen tussen een zoveelste Abba-kopie en een sociale schokgolf à la Dardenne, is de keuze snel gemaakt. Het circus in het Franse badstadje zit er weer op voor dit jaar, op naar het filmfestival van Gent!

 

Sven De Hondt

 
De jeugd van tegenwoordig - Jongerencultuur en film

Okselfris geschoren tienerblues. In Weltschmerz druipende poëzie. Smells like teen spirit. Jongerenculturen kan je op wel duizend manieren omschrijven. Soms lijken ze op een veelkleurige bol garen waar je door de bomen het bos niet meer ziet. Onder de veelheid aan stijlen, van gabberhouse tot neopunk, is het moeilijk om je weg te vinden. Maar wat is een jongerencultuur precies? Hoelang bestaan ze al? En vooral: heeft film, dat magische allesomvattende medium, jongerenculturen al in kaart gebracht? Wie denkt dat bezorgde ouders het woord ?teenager? uitvonden op Elvis Presley?s tijdloze rock-?n-roll, heeft maar de halve waarheid in pacht. Weliswaar zorgden ?s mans wilde heupbewegingen in de eerste helft van de jaren vijftig voor een overvloed aan furieuze krantencommentaren. Echter: Jack Kerouacs On the Road uit 1951, een autobiografisch verslag van een wilde, met drugs en jazzkroegen overladen reis, had minstens evenveel effect op kleinsteeds Amerika. Een film over The Beat Generation is er jammer genoeg nooit gemaakt. Daarvoor stierf de geniale River Phoenix, Martin Scorseses favoriete acteur voor de filmische adaptatie van On the Road, te vroeg. En films over rock-?n-roll? Jazeker. Al lijken regisseurs een grotere voorliefde voor de jaren zestig te hebben, wanneer de eerste krijtlijnen zich aftekenden. Neem nu George Lucas zijn American Graffiti, een onvervalste ode aan de bruisende tieners uit de zestiger jaren. Of, nog verser in het geheugen: Grease (letterlijk: vetkuif) over de tegenstelling tussen leren jekkers en keurige meisjes. Francis Ford Coppola zorgde in 1981 voor het meeste kippenvel met zijn monumentale The Outsiders over de codes die er binnen de vetkuiven leven. We zien hoe onder andere een jonge Matt Dillon zich rechtstreeks in je ziel acteert. Aanrader. In de jaren zeventig verandert het mode- en muziekbeeld grondig. Terwijl groepen als Pink Floyd aarzelend afdalen in de spelonken van symfonische rock, doemt er een nieuw woord op aan de einder: glamrock. Vooral David Bowie en zijn verkleedpartijen als Ziggy Stardust blijven bij. Net over die periode bestaat er een film. In Velvet Goldmine speelt Jonathan Rhys Meyers een overduidelijk op Bowie geïnspireerd rockidool, dat met zijn beroemdheid geen blijf weet. De meeste critici draaiden Velvet Goldmine door de gehaktmolen, hoewel hij op het festival van Cannes de prijs voor beste artistieke bijdrage won. Kwaliteit of niet: de verkleedpartijen en het algemene modebeeld ogen anno 2003 hilarisch. Maar hoe zit het met 1976, zal u zich afvragen, dat magische jaar waarin The Sex Pistols zich een plaats in de geschiedenisboeken katapulteerden, waarin punk als een onwelriekende adem de grondvesten van de westerse maatschappij deed daveren, hoe zit het daarmee? Over Sid Vicious, de charismatische bassist van de Sex Pistols, bestaat er een uitstekende film.Sid and Nancy, met een sublieme debuutrol van Gary Oldman, evoceert als geen ander de hoogdagen van de punk. Hoed u voor rondvliegende veiligheidsspelden. Twee decennia en een veelheid aan stijlen met één gemeenschappelijk punt. Van de beat generation over de hippies naar mods en rockers en punks: allen propageerden ze een sterk groepsgevoel waar de juiste kleding- en muziekcodes strikt nageleefd dienden te worden. Ten tweede hadden ze allen een hekel aan de wereld van volwassenen. De jaren tachtig kenmerken zich daarentegen door een toenemende individualisering. Terwijl new wave-epigonen een zachte dood sterven, luisteren zowel mama als zoonlief naar the new romantics, met groepen als Duran Duran en Kajagoogoo. Sociale wetenschappers heffen bij zoveel conformisme de handen vertwijfeld ten hemel; gelukkig ligt film weer op de polsslag van de tijd. In 1985 boort The Breakfast Club van John Hughes zich een weg naar tieners. De film, met als leidmotief het overbekende Don?t You Forget About Me van Simple Minds, gaat over vijf types die een middag moeten strafzitten. The Breakfast Club behandelt thema?s als vertwijfeling, ouders en de angst om volwassen te worden. Pretty in Pink is helemaal een schot in de roos. Molly Ringwald zet een mooie alternativo neer die verliefd raakt op een snob, met alle problemen van dien. Maar de jaren tachtig zijn meer dan new romantics. Sociologen baren de term ?yuppie? (Young Urban Professional): vlotte twintigers die op Wall Street werken, verslingerd zijn aan coke en zich te pletter vervelen. De groep wordt vlot omschreven door een Brett Easton Ellis, die zijn werk Less than Zero uitstekend verfilmd ziet. Afwachten wat het wordt met de verfilmingen van Ellis? The Rules of Attraction en vooral Glamorama, geregisseerd door Roger Avary, de coscenarist van Pulp Fiction. Een andere kanjer van een filmische adaptatie over yuppies is Jay Mc Inerey?s frenetieke debuut Bright Lights Big City. Een film die volledig buiten categorie valt, is Donnie Darko. Richard Kelly?s briljante debuut vormt een stijlvolle mix van rebellie, tijdreizen, schizofrenie, bezorgde ouders, vliegtuigmotoren en seks met smurfen. Wie op zoek is naar generatiefilms over de jaren tachtig, is bij Donnie Darko aan het verkeerde adres, alle anderen reppen zich best nu naar de videotheek. In de jaren negentig plonst, als een dikke steen in een rustige rivier, de term ?X-Generation? in de media. Douglas Coupland plaatst in zijn gelijknamige debuut enkele non-conformistische twintigers in een afgelegen Amerikaans gat. Bijna in de stijl van Chaucers The Canterbury Tales vertellen ze elkaar om de beurt verhalen. Terugkerende thema?s vormen de atoombom, zin en onzin van meditatie en de angst om volwassen te worden. Coupland ziet zijn debuut jammer genoeg nooit verfilmd maar baant wel de weg voor Gregg Araki. Met films als Doom Generation en Nowhere plaatst hij de toenemende vervreemding van jongeren in een surrealistisch kader. En in 1996 filmt ene Danny Boyle met acteur Ewan McGregor het monumentale Trainspotting, over vijf Schotse jongeren die zich verliezen in heroïne. De film wordt een internationale hit, haast alsof hij een gevoelige snaar aanroert bij jongeren. En het nieuwe millennium? Nog geen nagelbijters in zicht. Ergerlijk is wel de trend van de high school-komedies, genre Ten things I hate about you. Het lijkt alsof Hollywood de tieners enkel nog zo?n neomoralistisch gedoe en actiefilms kan voorschotelen, of - alleen al de naam bezorgt braakneigingen - ondingen als The Fast and the Furious en - James Bond voor tieners - xXx. Iemand moet zich dringend eens bezighouden met een nieuwe mokerslag als Trainspotting. Immers: niets zo fijn als in een donkere zaal neer te kijken op een nieuwe generatie. Of is ?here we are now, entertain us? na al die jaren een loze kreet geworden?

 

Filip Hermans

 
Jack Hill: Legende op kleine schaal

Jack Hill is een naam die maar weinig mensen op het eerste zicht iets zegt, tot je linken legt via blaxploitation over Foxy Brown naar Quentin Tarantino. QT vond JH zo geweldig dat hij prompt zijn films heruitbracht om ze meteen open te stellen voor een nieuwe generatie. Jack Hill is een legende, zij het op kleine schaal en mag zich een ware cultstatus aanmeten. We konden de man strikken op het Offscreen festival waar ze een ware in person-tribute voor hem organiseerden. Wist u dat een Hill Jack eigenlijk een Amerikaans scheldwoord is?

 

Julie Van Craen

 
Interview met Crispin Glover, cultacteur en maker van cultfilm What is It?

"IK HOU VAN DE VREDE VAN HET MONTEREN? De naam Crispin Glover zal bij slechts weinig mensen een belletje doen rinkelen, maar in de rol van George McFly (Back to the Future), Andy Warhol (The Doors) of Thin Man (Charlie?s Angels) (her)kennen velen hem wel. Daarnaast speelde hij ook rolletjes in The People Vs. Larry Flint, Wild At Heart en What?s Eating Gilbert Grape. De man heeft nu een tweede leven gevonden als regisseur.

 

Rob Molenbruch

 
Interview met Billy O'Brien - regisseur van Isolation

"IN DE EERSTE PLAATS WILDE IK GEWOON EEN GOEIE HORRORFILM MAKEN" De Ierse film Isolation speelt zich volledig af op de twee hectaren van een afgelegen boerderij, waar vijf mensen geconfronteerd worden met het resultaat van een uit de hand gelopen genetisch experiment op koeien. Een bloeddorstig embryo vreet zich een weg naar buiten, maar niet voordat het eerst alle organen van zijn gastvrouw of ?heer heeft opgepeuzeld. De grazende viervoeters zagen er nog nooit zo onheilspellend uit.

 

Rob Molenbruch

 
Interview met Gilles Daoust

?IK HEB EEN HEKEL AAN DE DRAAIDAGEN OP EEN SET? Met The Room is de Waalse cineast Giles Daoust niet aan zijn proefstuk toe. Eerder werd zijn debuut Last Night on Earth al genomineerd voor een Discovery Award op het Hollywood Film Festival van 2004.

 

Rob Molenbruch

 
The Hitchhiker's Guide to The Galaxy: preview

Ik moet bekennen dat ik The Hitchhiker's Guide to the Galaxy - HGTTG vanaf nu - enkel kende als vergeelde paperback in mijn vaders boekenkast en als bizarre televisiereeks op de BBC. Wat ik niet wist is dat HGTTG in 1978 geboren werd als een zesdelige reeks die Douglas Adams voor BBC Radio concipieerde. De serie werd een onverwacht succes en een jaar later zette Adams zijn ideeën in boekvorm om. En nu komt de film eraan, waarvan we op het Brussels Internationaal Festival van de Fantastische Film 2005 alvast een voorsmaakje te zien kregen. Adams was een komedieschrijver die na zijn studies aan Cambridge University jaren had geploeterd om zijn sketches verkocht te krijgen. Nu heeft hij plots een cultureel fenomeen gecreëerd. Hij was er dan ook in geslaagd om typisch Britse humor in een universeel jasje te steken. Adams' protagonist, Arthur Dent, krijgt in het begin van het relaas te horen dat de Aarde plaats zal moeten maken voor een intergalactische snelweg. Zijn beste maat Ford Perfect - zelf een buitenaards wezen zoals blijkt - redt hem en samen beleven ze doldwaze avonturen. Het kon natuurlijk niet bij één boek en één radioreeks blijven. Adams schreef het vervolg, The Restaurant at the End of the Universe. Later volgden nog drie boeken, een toneelstuk en de al vermelde televisiereeks - die gebruik maakte van voor die tijd 'state-of-the-art' speciale effecten. Met het succes van Star Wars in gedachten was er al snel sprake om Adams creatie te verfilmen. Monty Python Terry Jones was een goede vriend van Adams en toonde als eerste interesse. Daarna volgden Ivan Ghostbusters Reitman en Jay Roach, de regisseur achter de Austin Powers-reeks en Meet the Parents. Roach besloot uiteindelijk om - onbegrijpelijk maar waar - Meet the Fockers te draaien en sprak zodoende Spike Jonze aan om in de regisseursstoel plaats te nemen. Jonze (jawel, die van Adaptation. en Being John Malkovich) weigerde beleefd, maar wees wel in de richting van het Britse duo Hammer and Tongs dat o.a. de clip met het dansende melkkarton voor Blurs Coffee and Cigarettes draaide. Garth Jennings, de ene helft van het team, regisseerde de film, terwijl teammaat Nick Goldsmith als producer fungeerde. Jammer genoeg zou Adams dit allemaal niet meer kunnen meemaken omdat hij in 2001 onverwachts overleed aan de gevolgen van een hartstilstand. Productiefirma Disney is er in geslaagd om een interessante cast bij het project te betrekken. Dent wordt gespeeld door Martin Freeman - die we kennen als Tim in The Office - en we weten dus dat hij de nuchterheid zelve kan blijven in de meest absurde situaties. Zijn beste maat wordt gespeeld door Mos Def en alhoewel rappers meestal bij hun leest moeten blijven, was Def het enige lichtpuntje in de afschuwelijke remake van en bewees hij zijn grote kunnen opnieuw in The Woodsman. Tevens van de partij zijn Sam Rockwell The Italian Job, Zooey Deschanel en John Malkovich als slechterik Humma Kavula. Enkele andere bekende acteurs verleenden hun stem aan de productie, zo horen we Alan Rickman als Martin, de depressieve robot en Stephen Fry als de stem van de Guide. Ik heb net zoals onze lezers de film nog niet gezien, maar de trailers en het voorgaande bestaansvormen van de HGTTG beloven niets dan goeds. Vooral de exclusieve Internettrailer is een aanrader omdat deze heerlijk de draak steekt met de wijze waarop de standaard Hollywood trailer er uit ziet. 17 augustus is nog veraf - u kan de prent eind april al kijken in de UK - maar ik zal als eerste in de rij staan eens het zover is. Ik hoop u ook!

 

Steven Tuffin

 
Oscars 2005: vooruitblik

In Los Angeles werden onlangs de nominaties van de 77e Oscaruitreiking bekend gemaakt. De lijst wekt weinig beroering. Enerzijds omdat de films die met het grootste deel van de nominaties aan de haal gingen, voor de verandering een keer niet voor polarisatie zorgen onder filmliefhebbers (zoals bv. Titanic, A Beautiful Mind maar ook Lord of the Rings), anderzijds omdat de lijst met films die in aanmerking leken te komen, bijzonder klein is, zodat heel wat producties een deel van de koek kregen. K.U.T. werpt zijn licht op de nominaties in de belangrijkste categorieën. Beste Film Zoals verwacht, en ook terecht, is Martin Scorsese's The Aviator genomineerd in de belangrijkste categorie - en daarnaast ook nog eens in 10 andere, wat hem de recordhouder van dit jaar maakt - maar er is sterke concurrentie: Clint Eastwood is amper een jaar na het succes van Mystic River (waarvoor hij eveneens genomineerd werd) al terug met het naar verluidt steengoede Million Dollar Baby. Ook Alexander Payne bereikt na een aantal kleinere successen als Election en About Schmidt de A-list, met een nominatie voor het nogal aparte Sideways. Een nominatie voor een brave film als Finding Neverland zouden we normaal niet toejuichen, maar ook wij vonden de film best sympathiek. Vijfde in het rijtje is Taylor Hackford's klassieke biografie Ray: weinig bijzonders, maar net het soort film dat The Academy wel bevalt. Hadden wij iets in de pap te brokken gehad, dan had Eternal Sunshine of the Spotless Mind ook in dit rijtje gestaan, maar ongetwijfeld neemt deze parel teveel bochten om in de smaak te vallen van de bejaarde leden van The Academy. Het abortusdrama Vera Drake, de interessante biopic Kinsey, het wrede oorlogsrelaas Hotel Rwanda en het relatiedrama Closer waren ook kanshebbers, maar grepen naast deze nominatie. Ons oordeel: Wij gunnen The Aviator het goud, maar Million Dollar Baby mag niet worden onderschat. Beste regisseur In deze categorie - die in plaats van 'Best Director' vanaf dit jaar 'Best Achievement in Directing' heet - duiken de regisseurs van de genomineerde films op, zij het dan op Marc Forster (Finding Neverland) na. Er is ieder jaar wel een filmmaker die wel zijn film genomineerd ziet, maar niet zichzelf. Blijven dus over: Scorsese, Eastwood, Payne en Hackford. De vijfde plaats is voor een Brit, de onverwoestbare Mike Leigh voor Vera Drake. Vijf cineasten die doorgaans goed werk leveren (OK, Hackford maakte An Officer and a Gentleman en Proof of Life, maar ook Dolores Clairborne en The Devil's Advocate). Tegen hun nominatie hebben we dus niets in te brengen. Dit is dan ook een categorie waarin het aantal verdienstelijke kandidaten bedroevend laag ligt. Ons oordeel: Nu kan men Scorsese écht niet meer negeren, maar The Aviator is natuurlijk niet echt zijn film, dus wacht men misschien liever nòg een jaartje. Eastwood is graag gezien en zou wel eens een tweede Oscar kunnen winnen, na Unforgiven (1992) Beste acteur De enige categorie die spannend te noemen viel, want er waren heel wat kanshebbers dit jaar. DiCaprio wordt eindelijk weer erkend (zijn vorige nominatie dateert al van 1994!) en heeft de nominatie zeker verdiend voor The Aviator. Zijn tegenspeler uit What's Eating Gilbert Grape, de film die hem die eerste nominatie opbracht, is nu zijn concurrent: Johnny Depp, éindelijk ernstig genomen en vorig jaar voor het eerst genomineerd, wordt door The Academy nu goed in het oog gehouden en we vermoeden dat er na Finding Neverland nog wel wat Oscarnominaties zullen volgen. Derde kanshebber is Jamie Foxx, die fenomenaal is in Ray, en ook als Beste Acteur in een Bijrol werd genomineerd voor Collateral. Een twééde zwarte genomineerde (ja, ze menen het sinds een aantal jaar blijkbaar echt met de waardering voor zwarte acteurs) is vrij onverwacht Don Cheadle geworden, die de hoofdrol speelt in Hotel Rwanda en die u ongetwijfeld ook kent uit Ocean's Eleven, Traffic, Out of Sight en Boogie Nights. Vijfde in het lijstje is Clint Eastwood geworden, die daarmee de plaats afsnoept van Liam Neeson (Kinsey), Paul Giamatti (Sideways), Javier Bardem (Mar adentro), Kevin Bacon (The Woodsman) en natuurlijk - o wat jammer! - Jim Carrey voor Eternal Sunshine. Ons oordeel: Foxx is zeer populair en leverde schitterend werk, maar ook hier is Eastwood een geduchte tegenstander - en trouwens de enige die al een Oscar heeft gewonnen, zij het dan als regisseur. DiCaprio maakt ook een grote kans. Depp en Cheadle zijn alvast zeker met lege handen naar huis te gaan. Beste actrice Het aantal gegadigden in deze categorie was zo klein, dat niémand zelfs maar 5 actrices kon noemen die hier zouden staan pronken. Of je kwam al terecht bij Uma Thurman (Kill Bill 2) of Nicole Kidman (Birth of Dogville), wiens nominaties eigenlijk onwaarschijnlijk leken. Men noemde zelfs al Julie Delpy (Before Sunset) en Julia Roberts (Closer), bij gebrek aan inspiratie. Dat komt omdat zowat alle nationale en internationale filmprijzen tot nu toe steeds naar de drie zelfde actrices bleken te gaan; Annette Bening, (voor haar naar verluidt wel sterke rol als diva in Being Julia), Hilary Swank (goed gecast in Million Dollar Baby, won al een Oscar voor Boys Don't Cry) en de Britse Imelda Staunton (subliem in Vera Drake). Daar kwam dan gelukkig ook Kate Winslet bij (niet voor Finding Neverland, maar voor Eternal Sunshine!), en de vijfde naam in de lijst leek uit de lucht komen te vallen: Catalino Sondino Moreno, een totaal onbekende 24-jarige Colombiaanse, die genomineerd werd voor haar eerste en tot nu ook enige film, Maria Full of Grace. Wat moet je daarvan denken? Dat The Academy zoiets wel eerder heeft gedaan. Vorig jaar pronkte de naam van de 14-jarige Keisha Castle-Hughes (Whale Rider) ook geheel onverwachts op de lijst. Ons oordeel: Staunton, niet zo heel bekend uit allerlei Britse films en series, won al vele harten met een warme vertolking, maar Swank en Bening, een echte Hollywoodqueen, staan even sterk. Winslet maakt weinig kans, maar is al wel al voor de 4e keer genomineerd in 10 jaar tijd. Enige zekerheid is dus dat het zeker niet ons Catalino wordt, hoewel zij wel al de Gouden Beer won in Berlijn. Spannend dus. Beste buitenlandse film Wat??? Geen De Zaak Alzheimer? Komaan, laat ons realistisch blijven. Jef Geeraerts' roman bood nu niet meteen stof voor het soort (vaak humanistische) films die in deze categorie onderdak vinden. Wel verrassend is dat het zo geprezen House of Flying Daggers, dat al sinds zijn release een kanshebber op een Oscar genoemd werd, ook niet werd genomineerd! Wie zijn dan wel bij de elite? Der Untergang (Duitsland), Mar adentro (Spanje) en de bij ons nog te verschijnen Les Choristes (Frankrijk), As in Heaven (Zweden) en Yesterday (Zuid-Afrika). Ons oordeel: Mar Adentro mag dan wel Spaans zijn, het is een vrij typische Hollywoodfilm. Anderzijds kan The Academy in een poging zijn sérieux te willen onderstrepen, stemmen voor Der Untergang. Beste mannelijke bijrol Zoals gezegd kreeg Jamie Foxx twee nominaties in één jaar, een eer die in het verleden vooral actrices overkwam, aangezien die minder concurrentie hebben (Julianne Moore, Holly Hunter en Sigourney Weaver zijn recente voorbeelden). Of hij in Collateral nu echt zo verbluffend goed was, valt te bediscussiëren maar het maakt wel dat er ook in deze categorie twee zwarte genomineerden zijn. De tweede is immers ouwe getrouwe Morgan Freeman (zijn 4e nominatie sinds 1988, maar nog nooit gewonnen), voor zijn rol in Million Dollar Baby. Daarnaast verdiende ook de Brit Clive Owen zijn nominatie, want hij was ijzersterk in Closer. Ook Alan Alda, al in de filmwereld actief sinds de jaren '60, kreeg zijn allereerste nominatie, voor zijn rol als gewiekste senator in The Aviator. En tenslotte is er de lang besproken nominatie voor Thomas Haden Church, een 44-jarige acteur uit heel wat minderwaardige films, van wie we tot voor Sideways ook nog nooit hadden gehoord. Ons oordeel: Haden Church won al zowat alle andere filmprijzen en maakt dus de grootste kans. Maar Freeman is al oud en moet zo stilaan ook eens beloond worden? Beste vrouwelijke bijrol Ook hier zorgt Sideways voor een verrassing: de al lang tot B-actrice gereduceerde Virginia Madsen (zus van Michael Madsen en even beroemd toen ze in 1990 in 'The Hot Spot' meespeelde) is weer helemaal terug en won al heel wat filmprijzen voor deze rol. Haar belangrijkste concurrente is Natalie Portman, die wij ook zeer graag zagen strippen in Closer. Ook Cate Blanchett was schitterend als Katherine Hepburn (de recordhoudster onder de Oscargenomineerde acteurs) in The Aviator, terwijl ook de meer dan verdienstelijke Laura Linney goed werk leverde in Kinsey. De vijfde plaats is ook hier weer een verrassing: de zwarte Britse Sophie Okonedo, vrij onbekend maar stevig acterend in Hotel Rwanda. Ons oordeel: Madsen zou wel eens een nieuwe hotspot kunnen bereiken (ze is nu al gecast als de vrouw van Harrison Ford in een nieuwe film), maar Portman is één brok zuiver acteertalent die zeker een Oscar verdient. Maar dat kun je eigenlijk ook van Blanchett zeggen. Ook hier dus een spannende competitie. En Verder: Een heel opvallende afwezige onder de genomineerde films is Fahrenheit 9/11, die in de ogen van The Academy blijkbaar zekere kwaliteiten mist - wat eigenlijk ook wel klopt. En we zijn uiteraard ook héél blij met de beperkte waardering voor The Passion of the Christ, want Mel Gibson zag zichzelf ongetwijfeld al genomineerd als regisseur. Zijn film moet het stellen met nominaties voor fotografie, make-up en muziek. Tot slot schreeuwen we nog onze vreugde uit om de nominatie van Eternal Sunshine in de categorie Beste Scenario, en merken we op dat de lijst van Beste Animatiefilm onbegrijpelijk genoeg ook Shark Tale bevat. In de nacht van 27 op 28 februari kunt u zelf vaststellen of DiCaprio en Winslet hun King-of-the-World-moment herbeleven met elk een Oscar in de hand (helaas, romantische zielen, dit toeval is wel erg onwaarschijnlijk), en kunt u zich, net als ons, doodergeren aan de irritante master of ceremony: het is namelijk de onuitstaanbare komiek Chris Rock (Bad Company) die met zijn misselijkmakende bakkes de show mag aan elkaar lullen.

 

Sven De Schutter

Pagina's

Subscribe to Kortfilm.be & Kutfilm.be RSS