Dit was 2024
Was het een goed filmjaar? Dat was de vraag die podcasthost Jelle ons stelde in de DVDkast. Het antwoord was dat zoiets pas blijkt na een zekere tijd.
Maar 2024 blijft in ieder geval bij als een jaar zoals we het graag hebben: met voor elk wat wils, met uitblinkers en dieptepunten, met nieuwe meeslepende producties in tal van genres en inventieve meesterwerken die de platgetreden paden verlaten. Waarin cinema en streaming elkaar aanvulden en het grote publiek als vanouds op de knieën ging voor matigheid.
Laat ons even een terugblik werpen, zoals we dat ook in 2023 deden:
BIJ ONS
Vlaanderen blijft vooral tevreden over zichzelf, ook al viel er niet erg veel te beleven als het op regionale cinema aankomt. Is het aantal producties niet nóg lager dan gewoonlijk? Opmerkelijk ook dat er binnen - wat we voor het gemak maar even het 'populaire genre' noemen, enkel een nieuwe K3-productie te vinden viel.
Julie Zwijgt kreeg heel wat aandacht en werd als oscarkandidaat afgevaardigd, maar het debuut van Leonardo Van Dijl maakte misschien toch weinig voelbaar wat er leefde in het hoofd van het hoofdpersonage. Waarom Wettelen had zijn verdienste, maar kon zeker niet volledig gelukt genoemd worden. Milano en Holy Rosita waren aardig maar net dat tikkeltje te alledaags. Opvallend ook dat het de lange aanwezigheid van Daphne Agten in De Slimste Mens ter Wereld moest zijn die Holy Rosita aan een publiek hielp op Streamz. Dan wist het tussen nostalgie en hartenpijn schipperende Young Hearts veel meer raak te schieten.
Met The Magnet Man liet ook Gust Van den Berghe nog eens van zich horen, maar de release ging ongemerkt voorbij.
Bas Devos zich met Here opnieuw van zijn compromisloze kant, zij het dat hij met dit veel zachtaardigere relaas dan zijn eerdere werk ook verraste. Toch blijft het cinema voor een klein publiek. Skunk krijgt dan ook de eer de beste Vlaamse productie van 2024 genoemd te mogen worden. Koen Mortier ging voor niet altijd even subtiel maar krachtig drama, dat jammer genoeg ook typeert dat Vlaamse cinema maar steun lijkt te kunnen krijgen als er een maatschappelijke relevantie aan de plot kan gelinkt worden.
Fijn trouwens dat Soundtrack to a Coup d'État van Johan Grimonprez zich als documentaire internationaal blijkt te bewijzen.
THUIS
Hoezeer Netflix ook een begrip en een vaste waarde is geworden, echte kwaliteit vind je er maar zelden. En vind je weg maar eens in de groter wordende markt aan streamingdiensten. Met de komst van HBO Max blijkt Streamz zich nog moeilijker te kunnen profileren en films die rechtstreeks op AppleTV of Amazon Prime verschijnen, blijven vaak onder de rader. De producties die zich meteen in onze woonkamer manifesteerden, spelen daarnaast vooral op veilig.
Carry-On, Blitz, A Family Affair, Scoop, Woman of the Hour en Spaceman waren ergens best ok. His Three Daughters, Society of the Snow, American Fiction, Are You There, God? It's Me, Margaret, Late Night with the Devil en Rebel Ridge durven we dan weer flinke aanraders noemen. Met Music by John Williams en Jim Henson Idea Man kregen filmfans ook twee interessante docu's voorgeschoteld.
The Deliverance, The Union, Beverly Hills Cop: Axel F., Unfrosted, Road House, Ricky Stanicky, Night Swim, The Boys in the Boat en Foe konden dan weer minder bekoren of waren zelfs ronduit slecht.
IN DE CINEMA
Een aantal films deden precies wat er van verwacht werd. Beetlejuice Beetlejuice, Inside Out 2, Gladiator II, Smile 2, Furiosa: A Mad Max Saga: allemaal sequels die niet teleurstelden maar ook niet verrasten. Joker: Folie à Deux bleek dan weer een creatieve misser en Twisters teleurstellend matig. Deadpool & Wolverine scoorde ook flink maar bleek iets zo inferieur te zijn dat je je kan afvragen of dit nog cinema is.
Andere flinke tegenvallers waren het desastreuze Argylle van Matthew Vaughn, Trap van Shyamalan, Borderlands van Eli Roth, Megalopolis van Coppola - we wilden het echt een kans geven! - en uiteraard Wicked, een teleurstellend vlak, ongeïnspireerd, saai en slecht geacteerd spektakel dat ons onmogelijk voor zich kon winnen.
Gelukkig zagen we ook erg veel prima films. Heretic, Blink Twice, The Iron Claw, Here (van Robert Zemeckis), Priscilla en The Bikeriders bleken niet zo potent als verwacht maar hadden wel hun kwaliteiten. Dan waren er meer dan degelijke - zeg maar 'volwassen' - producties als Juror #2, Small Things Like These, Monster, Lee, Wicked Little Letters, The Dead Don't Hurt, Firebrand en How to Have Sex. A Quiet Place: Day One, Alien Romulus en Longlegs mochten we dan weer geslaagde horrorproducties noemen. Met Misericordia en La nuit se traîne vermelden we graag twee Europese producties die zich wisten te onderscheiden.
We zagen verder een reeks films die in een zwakker jaar beslist de top 10 hadden kunnen halen. Nosferatu, Io Capitano, La Chimera, May December, Conclave, Anora, The Apprentice, Civil War, Monkey Man, A Different Man en Love Lies Bleeding konden ons zeker bekoren. Maar na niet al te lang beraadslagen, zijn dit uiteindelijk de films die onze top 10 van 2024 vormen:
10. LOS DELINCUENTES
Het leven is meer dan werken. Een bezinnende en grillige Argentijnse prent die op Film Fest Gent 2023 de hoofdprijs won.
9. THE SUBSTANCE
Schoonheid heeft een houdbaarheidsdatum. Demi Moore is back en zet een ongeziene prestatie neer in deze gruwelsatire.
8. CHALLENGERS
Tennis wordt geil in de handen van Guadagnino. Een frivool, speels en beheerst gebracht drama.
7. KINDS OF KINDNESS
Een compromisloos tussendoortje van drie uur lang, een alweer duivels en onvoorspelbaar raadsel van een film van Yorgos Lanthimos.
6. EMILIA PÉREZ
Een musical, een tragedie, een gangsterdrama, een sociale studie, een thriller, een komedie? Een pareltje!
5. DAS LEHRERZIMMER
Ben Weyts was nergens te bespeuren en toch is dit een volbloed onderwijsdrama. De oscarinzending voor Duitsland zindert na.
4. DUNE: PART TWO
Moet er nog zand zijn? Ja graag. Enkel Villeneuve weet zijn immens ambities waar te maken en creëert bij momenten immersieve kunst.
3. ALL OF US STRANGERS
Onverwerkte verledens een plaats geven dat doe je zo. Een weemoedig en nostalgisch kijk op eenzaamheid en onvoorwaardelijke acceptatie.
2. POOR THINGS
There is a world to enjoy. Een wonderbaarlijke, somptueuze en mateloos inventieve sekskomedie - en meteen de tweede Lanthimos in dit rijtje.
1. THE ZONE OF INTEREST
Een ijzingwekkende illustratie van het gemak waarmee in een morele leegte kan beland worden. Een eigenzinnige bewerking van de realiteit - een kunstwerk.